Wat moeten beleggers met de bouwsector?
Bouwbedrijven BAM en VolkerWessels kregen er woensdag flink van langs na tegenvallers bij de bouw van een nieuwe zeesluis in IJmuiden. Is beleggen in zo'n onzekere, moeilijk te doorgronden sector wel aantrekkelijk?
Jim Tehupuring, oprichter van ProBeleggen.nl
Jim Tehupuring
Jim Tehupuring
‘De aandelen van bouwers zijn niet zo duur, bijvoorbeeld vergeleken met technologiebedrijven. Maar het beangstigt me wel dat ze zelfs nu, in een periode van economische voorspoed, niet goed winstgevend kunnen zijn. De marges zijn erg dun. Opdrachten worden met veel tamtam gepresenteerd, maar de omvang zegt eigenlijk niets.
Je kunt je dus afvragen of je als belegger wel in bouwbedrijven moet zitten. Het is een riskante sector, die bovendien geen beste reputatie heeft. En ze hebben beleggers weinig opgeleverd de laatste jaren. Steeds weer zijn er tegenvallers, en moeten de banken bijspringen.
Het is duidelijk dat het management van BAM en VolkerWessels zaken die allang bekend waren, hebben achtergehouden. Bij de beursgang van VolkerWessels een halfjaar geleden was de boodschap dat ze niet zo gevoelig zouden zijn voor tegenvallers, omdat ze alleen kleine projecten zouden doen. In de analistencall woensdag werd hier over doorgevraagd. Grotere projecten stonden in de kleine lettertjes verstopt in het prospectus.
Het maakt niet uit aan wie je het vraagt, een verbouwing wordt altijd duurder en duurt altijd langer dan gepland. Maar bij overheidsaanbestedingen is er een vaste prijs. Dat maakt de positie van de bouwbedrijven minder sterk, waardoor ze verliezen moet incasseren, al was het maar omdat het weer tegenzit.’
Holger Weeda, hoofd Nederlandse aandelen bij BNP Paribas AM
Holger Weeda
Holger Weeda
‘Je kunt je afvragen of dit soort projecten nog wel gefinancierd kunnen worden in Nederland. Dit zijn toch twee gerenommeerde Nederlandse bouwbedrijven. Kennelijk waren de opdracht en de voorgestelde marges niet haalbaar. En is er te weinig ruimte voor de bouwers om dat goed na te gaan.
Het is een structureel probleem dat aangepakt moet worden. Er ligt ook veel verantwoordelijkheid bij de opdrachtgever. Die moet bekijken of een bouwer goed weet wat hij doet, wat er mis zou kunnen gaan, en of mogelijke oplossingen reëel zijn. Het financiële risico bij probleemprojecten ligt bij de bouwer, maar het eindrisico is voor de maatschappij.
De bouwers lijken wel iets geleerd te hebben, want ze nemen relatief snel een vrij groot verlies. In het verleden bleef het jarenlang dooretteren. De vraag is nu: wordt er door bouwers en opdrachtgevers lering getrokken voor volgende tenders, en controleren ze uitstaande opdrachten nog eens op verborgen gebreken?
Er zullen altijd probleemprojecten zijn. Hoe je dat dan moet waarderen, weet ik niet. Onderliggend gaat het wel beter met de bouwers. Maar ze moeten hard aan het werk om het vertrouwen van beleggers terug te winnen. De enige manier om dat te doen, is zorgen dat ze winsten van elders niet hoeven te gebruiken om verliezen bij de infratak op te vangen.’
Jan-Jaap Bongers, fondsbeheerder bij Teslin Capital Management
Jan-Jaap Bongers
Jan-Jaap Bongers
‘Wij investeren alleen in bedrijven die we van a tot z kunnen begrijpen. Banken, verzekeraars en biotech zijn daarom bij voorbaat al uitgesloten. Bouwbedrijven staan niet op die lijst, maar die vinden we wel heel lastig, we kunnen onvoldoende beoordelen hoe de balans in elkaar zit.
Je hebt onderhanden werk (werkzaamheden waarvoor nog geen factuur is verstuurd, red), de lopende inschrijvingen op tenders, de marges op projecten. De projecten zijn groot en de marges zijn dun. Zelfs de accountant heeft moeite met het waarderen van die zaken, want er blijven maar probleemprojecten opduiken. Om een goed oordeel te kunnen vellen, moet je specialist zijn. Dat kan zelfs voor bouwbedrijven lastig zijn, zo is gebleken.
Het lijkt me niet onlogisch dat de markt wat verder consolideert. Daardoor worden de bedrijven groter en steviger, en kunnen ze projectrisico’s beter dragen. De markt is zo competitief, dat de marges flinterdun zijn. Je ziet ook dat ze steeds vaker met consortia werken, waarmee de risico’s wat meer verdeeld worden.
Het is nog niet zo lang geleden dat bouwbedrijven met diverse claimemissies kwamen. Toen zat de economische cyclus tegen, en deden probleemprojecten veel pijn. Nu komt BAM wel met een winstwaarschuwing, maar het is niet zo dat ze rennend naar de markt komen omdat ze in de clinch liggen met de bank. Dat komt omdat de zaken verder goed gaan, ze hebben het druk genoeg.’