'Inferieure glasplaten Rijnstraat kunnen elk moment knappen'
GdM en PvdD overdonderd door aanbeveling 432 glasplaten te vervangen
Ingenieurs hebben geen vertrouwen in de nieuwe kolossale glazen gevel van het megaministerie aan de Rijnstraat 8 in Den Haag. Al in augustus hebben ze het rijk geadviseerd 432 glasplaten te vervangen. Het gevaar dat er glas breekt blijft, stellen onderzoekers.
Uit de krant van vandaag
De Turfmarkt naar het station gaat bij harde wind dicht uit angst voor vallende panelen. Afsluitmateriaal staat altijd klaar. ©Frank Jansen
Dit blijkt uit een rapport van het gerenommeerde ingenieursbureau Nieman-Kettlitz, dat afgelopen zomer in opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf onderzoek deed nadat vier zware glasplaten van het gebouw opeens breuken vertoonden. Het rapport is pas gisteren onder ogen gekomen van deze krant.
Uit angst voor vallende scherven met alle gevolgen van dien, is sinds augustus de doorgang bij de ministeries van Buitenlandse Zaken en Infrastructuur en Waterstaat al meer dan dertig keer versperd. Ook zondag, toen storm Ciara woedde, ging de doorgang op slot. En dan te bedenken dat deze doorgang dagelijks door duizenden mensen wordt gebruikt.
Naar nu blijkt werd het Rijksvastgoedbedrijf afgelopen zomer al gewaarschuwd door Nieman-Kettlitz. Volgens de onderzoekers is het mis met 432 glasplaten in de gevel. Het gaat volgens hen om 360 ruiten van 3,3 bij 1,8 meter en om 72 ruiten van 3,3 bij 1,35 meter. In totaal gaat het dan om dik 60.000 kilo glas.
De onderzoekers denken dat er ernstige fabricagefouten zijn gemaakt. ,,Met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid concluderen we dat het toegepaste glas niet voldoet aan de vigerende regelgeving.'' Volgens de onderzoekers is bijvoorbeeld de verplichte 'heatsoaktest' niet goed uitgevoerd. Bij die test wordt gehard glas aan hoge temperaturen blootgesteld om kwetsbaar glas eruit te filteren.
Het Rijksvastgoedbedrijf zei gisteren dat er afspraken zijn. ,,Er is een tijdelijk beheersplan vastgesteld, dat is goedgekeurd door onder meer Nieman-Kettlitz'', aldus een woordvoerder. Hij verwijst naar consortium PoortCentraal. ,,Zij zijn verantwoordelijk.''
PoortCentraal zegt geen twijfel te hebben over het huidige veiligheidsprotocol en verwijst op haar beurt naar het Rijksvastgoedbedrijf: ,,Dat is onze opdrachtgever.''
Otto Kettlitz van Nieman-Kettlitz zei gisteren dat hij nog steeds vindt dat 432 glasplaten moeten worden vervangen. ,,Voor ons is het risico op letsel het belangrijkste punt. Maar in zo'n situatie spelen ook andere overwegingen mee: vervangen kost veel geld.''
Raadsleden in Den Haag voelen zich overvallen door de aanbeveling van Nieman-Kettlitz. ,,De gemeente is vorig jaar geïnformeerd door het Rijksvastgoedbedrijf over rapport en aanbeveling van Nieman-Kettlitz'', bevestigt een woordvoerder. ,,En de raad is op de hoogte van de situatie aan de Rijnstraat.''
Maar de inhoud van het rapport is bij hem niét bekend, zegt het zwaar overdonderde raadslid Ralf Sluijs van Groep de Mos. ,,Vervangen, die glasplaten'', klinkt het. ,,Sla met de vuist op tafel.''
Ook Robert Barker (PvdD) is verbaasd. ,,Wanneer hebben wij het rapport dan gekregen?''
De onderzoekers van Nieman-Kettlitz schetsen in hun onderzoek van augustus de, volgens hen, harde realiteit. Ze denken dat er sprake is van inferieur glas en bevelen aan om de honderden ruiten zo snel mogelijk te vervangen in de drukke straat. ,,In ieder geval voor de eerste herfststorm.''
Ze wijzen er ook op dat er op die plek veel mensen lopen en dat meegewogen moet worden hoeveel mensen aan het risico van vallend glas worden blootgesteld. ,,De veiligheid voor de personen die langs de betreffende atriumgevels lopen is in beduidende mate afgenomen.''
Volgens de ingenieurs gaat het om dagelijks risico. ,,De problemen kunnen weliswaar door warm weer worden versterkt, maar uit de aard van het gedrag van glas kan door kerfwerking (spanning in het glas, -red.) de uiteindelijke breuk ieder moment optreden.'' Is er tegelijk óók nog een stevige wind, dan ontstaat er kans op vallende glasscherven.
Mocht er bij dit doemscenario inderdaad glas vallen, dan zal de verzekeraar bij letselschade niet uitkeren. Omdat het om een 'gekend gebrek' in het glas gaat, is de conclusie. Nieman-Kettlitz waarschuwt voor reputatieschade en schrikreacties. ,,Denk aan iemand die opzij springt op de trambaan, terwijl er net een tram aankomt.''
Aanbeveling
Het Rijksvastgoedbedrijf wil niet reageren waarom de aanbeveling om de 432 glasplaten snel te vervangen, nog niet is opgevolgd. De situatie is veilig genoeg, schetst de dienst. ,,Er is een tijdelijk beheersplan. Dat is goedgekeurd door onder andere Nieman-Kettlitz.''
Ook TNO deed onderzoek, stelt de dienst. Als de KNMI code oranje afkondigt gaat de Rijnstraat dus op slot. Als het KNMI code geel aankondigt vlak ná hoge temperaturen (zekerheidshalve vanaf 25 graden Celsius) wordt de onderdoorgang ook preventief afgezet.
Het Rijksvastgoedbedrijf verwijst voor de woordvoering naar PoortCentraal. Dit consortium (bouwer BAM en architect Ellen van Loon van OMA) is volgens haar verantwoordelijk. Maar BAM verwijst naar de overheidsdienst.
Onderzoeker Otto Kettlitz zegt dat het drama volgens hem nog steeds een raadsel is. ,,We hebben geen idee wat er echt aan de hand is. Het is een beetje kijken wat er nu gebeurt met het glas. Wind lijkt toch geen trigger te zijn. Hitte blijft een risico. Voor de zomer, met piektemperaturen, moet er een definitief standpunt zijn. Dat hebben we afgesproken."