Stof tot nadenken. Ook voor het aandeel Fugro....
Bron Telegraaf
Nederlandse econoom zet beleggingswereld op zijn kop
Amsterdam - Particuliere beleggers blijken veel belangrijker voor de aandelenprijzen dan tot nu toe gedacht. De Nederlandse econoom Ralph Koijen heeft met nieuw onderzoek de beleggingswereld op zijn kop gezet.
„Particuliere beleggers blijken met een relatief kleine stroom van nieuwe aan- of verkopen van aandelenfondsen een vrij grote invloed te hebben op de aandelenmarkt”, zegt Ralph Koijen, hoogleraar finance aan de Universiteit van Chicago op basis van onderzoek dat hij deed met hoogleraar Xavier Gabaix van Harvard.
Onverwachte schokken op de aandelenmarkten blijven een groot mysterie. Ze zijn vaak moeilijk te verklaren, er wordt veel gegist door goeroes en marktanalisten. „Ons onderzoek toont dat de in- en uitstroom of flows in de markt, bijvoorbeeld door de aankopen van particulieren, een veel grotere invloed op die prijsbeweging te hebben dan we tot nu toe dachten”, aldus de nu in de VS gevierde Koijen, die in econometrie en financiën begon aan de Universiteit van Tilburg.
Symmetrisch effect
Hoe werkt het? „Een nieuw instroom van €1 spaargeld in de aandelenmarkt vergroot de gezamenlijke waarde tot €5, soms tot acht keer”, zegt Koijen, al jaren geïntrigeerd door die onverklaarbare prijsbewegingen. „Dit effect blijkt symmetrisch te zijn”, zegt hij. „De markt gaat met ongeveer €5 naar beneden als een belegger €1 uít de markt haalt.”
Het onderzoek wordt op Wall Street en in de academische wereld relevant gevonden, nu wereldwijd spaarders bij een extreem lage rente enorm veel geld in de aandelenmarkten stoppen om zo nog wat rendement te krijgen. Particuliere aan- en verkopen zijn samen goed voor zo’n 20% van alle beleggingen op een dag.
„Deze instroom van spaargeld in aandelenfondsen heeft, hoewel klein in omvang op die aandelenmarkt, een veel grotere impact op de prijzen dan de aan- en verkopen tussen kopers en verkopers van individuele aandelen”, zegt Koijen, die in de VS met zijn expertise ook werkt voor het National Bureau of Economic Research en Center for Economic Policy Research.
Beleggingsregels
Hoe kan het dat €1 spaargeld in aandelen leidt tot een toename in de markt van €5? Koijen: „Dat kan omdat bestaande pensioenfondsen en vermogensbeheerders waarin wordt geïnvesteerd vast zitten aan beleggingsregels, zoals hooguit beleggen in 60% aandelen en 40% obligaties, en een forse risicobeperking in aankopen kennen.”
Zij kijken veel minder naar de prijzen, de fondsen zijn zoals het heet ’inelastisch’ geworden. Deze reuzen vormen wel de bulk van de enorme beleggingswereld, ze werken vrijwel allemaal volgens regeltjes die met beleggen niet leiden tot de scherpste aandelenprijs.
Scherper
Particulieren hebben geen last van die beleggingsbeperkingen: zij zoeken de maximale prijs. De aandelenaankopen met vers geld van buitenaf vormen ogenschijnlijk echter peulenschillen, gemeten in euro’s. „Maar met hun gezamenlijke stroom van nieuw geld, gericht op scherpere prijzen of gedreven door sentiment, zetten zij aandelenkoersen fors in beweging”, ontdekte Gabaix met Koijen, die eerder actief was als hoogleraar financiën aan de London Business School.
„En bij grote prijsstijgingen op de beurs zijn ze relatief veel invloedrijker dan de grote fondsen, ondanks het relatief beperkte absolute bedrag dat ze uitgeven”, zegt hij. „Omdat grote fondsen zijn gebonden aan regels.”
Robinhood-revolutie
Huishoudens zorgen met hun ingebrachte spaargeld voor veel meer rumoer op de aandelenmarkten dan tot nu toe gedacht. Koijen wijst op de forse toename van beleggingsrekeningen bij platforms in Nederland en bij Robinhood in de VS. Afgelopen jaar ging het om records aan nieuwe rekeningen.
Volgens reacties in economenbladen op de studie hebben de twee de oude beleggingswereld op zijn kop gezet. De historische aannames van bijna zeventig jaar over het effect van beleggingen kunnen deels overboord, stellen zij. Aandelenkoersen worden niet alleen meer bepaald door de inschatting van de toekomstige waarde, zoals de oude theorie wil, maar ook door inschatting van de instroom van cash voor aan- en verkopen van particulieren.
Koijen, die als talent in 2019 de Fischer Black Prize van de American Finance Association kreeg, moest daarvoor wel door duizenden losse aandelen pluizen. Hij zag toen de patronen van de handel in aandelen, de flows. Normaliter jagen hedgefondsen op zulke afwijkingen in patronen, die op miljarden geïnvesteerd kapitaal direct voor forse beloningen zorgen. Met hun sisyfus-klus verrasten Koijen en Gabaix verrasten zij ook die fondsen.
Stromen geld belangrijker
„Hedgefondsen richten zich met name op afwijkingen van individuele aandelen, niet op afwijkingen van de gehele markt”, verklaart de econoom het succes. Particulieren hebben dus meer invloed dan ze denken. „Zeker nu overheden consumenten steunen is dat relevant: een deel van het geld dat ze kregen is in aandelen gestoken”, aldus Koijen.
De studie biedt de markt volgens experts ook opluchting. „Beleggers zoeken vaak naar een reden waarom beurzen opeens zo enorm bewegen. Die wordt vaak niet gevonden. Een verklaring kun je wel vinden door naar de stromen, de flows van aandelen te kijken, daarmee kun je de prijsbeweging voorspellen. Dat is interessant voor gewone beleggers, je kunt ervan profiteren als je de richting van de flows kunt voorspellen”, zo duidt Koijen het belang.
„Duizenden particuliere beleggers, zoals de groep Wallstreetbets die aandelen Gamestop en AMC kochten, veroorzaken samen een flow van aandelenaankopen. Met een prijsbeweging als gevolg. Die flow is relevanter, heeft meer gewicht dan van de traditionele verklaringen”, zegt Koijen. „Je kon daar zien dat de aankopen op het grote geheel van de aandelenmarkt gering zijn, maar grote effecten kan hebben in de richting. Ze bewegen de markt onevenredig veel.”
Groene groei
Dat effect zie je wellicht ook alweer bij de trend in duurzaam beleggen, aldus Koijen. „Consumenten steken nu graag geld in duurzame aandelenfondsen. Als geheel zijn hun aankopen gering, maar de gezamenlijke flow brengt wel een prijsbeweging op gang. De flows bepalen het rendement, relatief meer dan op basis van het absolute bedrag dat erin gaat. Je kunt je richten op die flows om de prijsbewegingen beter te begrijpen.”
Luister ook naar de podcast Kwestie van Centen met Martin Visser over de toenemende nervositeit op de beurs: