'Meme-beleggers kopen geen aandeel voor het dividend, maar als entertainment'
Daan Ballegeer 11:30
Aandelen van kwakkelende bedrijven gingen dit jaar zonder fundamentele redenen door het dak. Met dank aan een nieuwe speler in het financieel systeem, zegt Columbia Law School-expert Joshua Mitts: 'Georganiseerde beleggers die via sociale media zijn opgehitst.'
In het kort
Dit jaar gingen zogeheten meme-aandelen als GameStop en AMC door het dak.
Activistische kleine beleggers namen het daarbij op tegen grote hedgefondsen, en wonnen.
Expert Joshua Mitts ziet een nieuw soort speler op de financiële markten opstaan, een collectief van opgehitste Robinhoodbeleggers.
Hij pleit voor meer evenwicht door deze kleine beleggers makkelijker te laten speculeren op koersdalingen.
Hij had het helemaal juist, op de naam van de hoofdrolspelers na. Joshua Mitts, hoogleraar recht aan de prestigieuze Columbia Law School voorspelde in 2019 de Redditrevolte die begin dit jaar de financiële markten in haar greep hield, maar dan zonder de Redditbeleggers. Reddit is een internetforum waar kleine beleggers elkaar op kanalen zoals WallStreetBets opjutten om bepaalde posities in te nemen.
In zijn paper vroeg Mitts, gespecialiseerd in het snijvlak tussen markten, data en sociale media, zich af of nieuwe mediaplatforms de marktefficiëntie vergroten. 'Of vergemakkelijken ze fraude en manipulatie van aandelenkoersen?'
Zijn hoofdrolspelers waren shortsellers, partijen die geld proberen te verdienen aan koersdalingen. Ze doen dat door geleende aandelen te verkopen, en die later tegen een hopelijk lagere koers terug te kopen. Via sociale media kunnen zij negatieve berichten uitventen over een bedrijf in de hoop dat beleggers in paniek raken. En dat kan dus marktmanipulatie zijn.
Begin dit jaar waren het echter niet de Goliaths die sociale media inzetten om een revolte op gang te brengen, maar wel de Davids. Een leger van kleine activistische beleggers stuwde via populaire beleggingsapps zoals Robinhood de koers van zogeheten meme-aandelen 'to the moon'. Een meme is een grappig beeld of filmpje, uit te spreken als ‘miem’. Het is de favoriete manier van communiceren op WallStreetBets, dat meer dan elf miljoen leden telt.
Tegen de Goliaths
Het doel van het rücksichtslos kopen van die meme-aandelen was om de Goliaths in het nauw te drijven: hedgefondsen die er grote shortposities in hadden. Het bekendste voorbeeld is GameStop. Dat was een sukkelende spelletjeswinkel die in januari door het dak ging nadat hedgefonds Citron Research er een koersdoel van $20 op had geplakt, de helft van de toenmalige koers.
‘Robinhoodbeleggers staken het hoofd bij elkaar, en zeiden: hier zijn we het niet mee eens’, legt Mitts uit. ‘Niet per se omdat ze dachten dat GameStop een mooie toekomst heeft, maar wel omdat ze het niet vonden kunnen dat elitaire Wall Street-instellingen het aandeel omlaag probeerden te drijven. Daar moesten die instellingen voor boeten, en daarom gingen deze beleggers massaal GameStop kopen.’
Wat daar volgens Mitts (35) bij meespeelt is dat kleine beleggers typisch 'long' zijn. Ze hopen, met andere woorden, profijt te hebben van koersstijgingen. Shortselling is veel moeilijker voor hen. En de voorgaande jaren werden deze long-beleggers vaak geconfronteerd met aanvallen op 'hun' aandelen door dubieuze shorters, wat tot een groeiende frustratie heeft geleid.
Door de plotse koopwoede in GameStop ging de koers steeds verder omhoog, waardoor de verliezen voor de hedgefondsen opliepen. Toen zij hun posities terugdraaiden, moesten ze zelf ook het aandeel kopen, en droegen ze dus bij aan een nóg hogere koers. GameStop ging in een paar weken tijd van $20 naar $483, zag ook Mitts.
Een lesje voor de shorters?
'Er is zeker terechte kritiek op sommige vormen van shortselling, zoals partijen die met een schotschrift naar buiten komen over een bedrijf, en na de verhoopte koersreactie meteen hun positie sluiten. Maar het waren niet dit soort shortsellers die in GameStop zaten. Wel het type dat na gedegen onderzoek short is gegaan. Zij kunnen een reinigende rol spelen in de financiële markten door misstanden en fraude bloot te leggen. Het zou daarom gevaarlijk zijn als zij zouden verdwijnen.'
Een half jaar later noteert de koers van GameStop nog altijd op zo’n $180. Wat is daar de verklaring voor?
‘Toen Citron zei dat het aandeel maar $20 waard was, waren er mensen zoals Roaring Kitty (een invloedrijke Redditbelegger, red.) die verklaarden dat dit onzin was. Misschien is het aandeel toch $50 waard, dacht ik toen zelf, misschien zelfs $75. Maar toch zeker geen $400, en ook geen $200.’
‘Economen spreken over “plakkerige prijzen” wanneer de markt niet goed meer werkt in de prijsbepaling. Onderzoek toont aan dat de aandelenkoers van bedrijven waarover valse berichten zijn verspreid nadien niet helemaal herstelt. Waarom zou dat ook omgekeerd niet werken? Net zoals er vertrouwensverlies kan ontstaan na een daling van de koers, kan vertrouwen ook onredelijk sterk aanwezig blijven na een onterechte stijging. Wat ook meespeelt is dat een shortseller die zich al eens gebrand heeft aan een aandeel zich daar niet zo snel opnieuw aan zal wagen.’