Energie « Terug naar discussie overzicht

Diverse energie items

2.991 Posts, Pagina: « 1 2 3 4 5 6 ... 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 ... 146 147 148 149 150 » | Laatste
voda
0
Nederlanders snappen niet waarom stroom uit windmolens en zonnepanelen duurder is

28 procent van de Nederlanders snapt niet waarom zij meer geld kwijt zijn voor stroom die hun energiebedrijf levert en afkomstig is van windmolens en zonnepanelen. Dat blijkt uit onderzoek van PanelWizard.

Het onderzoek werd onder 402 Nederlanders uitgevoerd in opdracht van Zonneplan.

Gratis
Geconfronteerd met de vraag waarom groene stroom duurder is dan grijze stroom, gaf 28 procent van de 402 ondervraagden aan geen idee te hebben. Ruim 1 op de 5 Nederlanders vermoedt dat groene stroom duurder is om op te wekken en daarom een hogere verkoopprijs kent.

Van de Nederlanders die wel een vermoeden hadden, noemden de meesten de kosten van het opwekken van groene stroom als reden. Frank Breukelman van Zonneplan daarover: ‘Dat is erg opmerkelijk, want het tegenovergestelde is waar. Het opwekken van groene stroom is juist veel goedkoper dan gas- of kolengestookte stroom. De wind en de zon zijn immers simpelweg gratis. Daardoor is de inkoopprijs voor stroom ook veel lager wanneer het flink waait en de zon schijnt.’

‘Is dat wel zo?’
Ongeveer 1 op de 14 Nederlanders is een vergelijkbare mening toegedaan. Zo’n 7 procent gaf namelijk aan te twijfelen aan de stelling of stelde zelfs dat deze niet klopt. Termen als ‘verdienmodel’, ‘marketingpraatje’ en 'kunstmatig’ vielen hierbij. Een van de ondervraagden slaat wat Breukelman betreft de spijker op de kop. Deze persoon schrijft: ‘Omdat energieleveranciers betalen voor certificaten en daardoor pretenderen klimaatvriendelijk te zijn.’

‘Dat is precies wat er aan de hand is’, stelt Breukelman. ‘Ongeveer een kwart van de stroom die we in Nederland verbruiken, wordt duurzaam opgewekt. Tegelijkertijd bieden de meeste leveranciers alleen nog groene stroom aan. Dat kan natuurlijk niet, want zoveel duurzame stroom hebben we helemaal niet. Met garanties van oorsprong (GvO’s) mogen energiebedrijven claimen dat zij groene stroom leveren. Maar wat er uiteindelijk bij de Nederlandse huizen uit de stopcontacten komt, is standaard een mengelmoes van groene en grijze stroom. En doordat die GvO’s spotgoedkoop zijn, is nep-groene stroom in veel gevallen nog maar nauwelijks duurder dan grijze stroom.’

Door Els Stultiens

solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie...
voda
0
IRENA: aantal banen in hernieuwbare energie gegroeid tot 12 miljoen

Het aantal banen in de hernieuwbare-energiesector is afgelopen jaar gestegen van 11,5 naar 12 miljoen. Dat blijkt uit de 8e editie van het rapport ‘Renewable Energy and Jobs: Annual Review 2021’ van IRENA.

Het internationaal agentschap voor hernieuwbare energie IRENA bevestigd in het onderzoeksrapport het beeld dat de coronapandemie vertragingen en verstoringen van de toeleveringsketen en daarmee de werkgelegenheid heeft veroorzaakt.

4 miljoen banen in zonne-energie
Terwijl het aantal banen in wind- en zonne-energie wereldwijd blijft groeien– en goed zijn voor respectievelijk 1,25 en 4 miljoen banen – nam de werkgelegenheid voor vloeibare biobrandstoffen af ??doordat de vraag naar transportbrandstoffen daalde.

China had in 2020 wereldwijd een aandeel van 39 procent in banen in hernieuwbare energie, gevolgd door Brazilië, India, de Verenigde Staten en landen in de Europese Unie. Nederland staat daarbij in de top 10 qua aantal banen in de windenergiesector. Binnen Europa scoren enkel Denemarken (7) en Duitsland (3) hoger. China is de onbetwiste nummer 1 en Amerika de runner-up.

Buiten kijf
‘Het vermogen van hernieuwbare energie om banen te creëren en klimaatdoelen te halen staat buiten kijf. Met de VN-Klimaattop COP26 voor de boeg, moeten regeringen hun ambitie verhogen om netto 0 uitstoot te bereiken’, stelt Francesco la Camera, directeur-generaal van IRENA. ‘De enige weg voorwaarts is om meer te investeren in een rechtvaardige en inclusieve transitie, waarbij we gaandeweg de volledige sociaaleconomische voordelen plukken.’

Meer nieuwe banen
Uit het onderzoek van IRENA – dat uitgevoerd is in samenwerking met de International Labour Organization (ILO) – blijkt inderdaad dat er door de energietransitie meer nieuwe banen zullen worden gecreëerd dan oude banen verloren zullen gaan. Tot 2030 worden naar schatting 24 tot 25 miljoen nieuwe banen gecreëerd die het verlies van 6 tot 7 miljoen banen ver zullen overtreffen.

Ongeveer 5 miljoen van de werknemers die hun baan verliezen, zullen een nieuwe baan kunnen vinden in hetzelfde beroep in een andere bedrijfstak. IRENA voorspelt dat de sector van hernieuwbare energie tegen 2050 43 miljoen werknemers zal tellen.

Eerder
6 april 2021
IRENA: recordhoeveelheid hernieuwbare energie geïnstalleerd in 2020

Door Marco de Jonge Baas

solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie...
voda
0
Europees Parlement eist sterke uitkomst klimaattop: ‘Ambities moeten wereldwijd omhoog’

Het Europees Parlement heeft een resolutie aangenomen waarmee het aandringt op een sterke uitkomst van de VN-Klimaattop COP26. Een wereldwijde verhoging van de ambities is volgens de Europarlementariërs noodzaak.

Het Europees Parlement heeft met 527 stemmen voor, 134 stemmen tegen en 35 onthoudingen een standpunt ingenomen voor de VN-klimaatconferentie die tussen 31 oktober en 12 november in Glasgow plaatsvindt.

Afschaffen fossiele subsidies
In de resolutie uiten de Europarlementariërs hun bezorgdheid dat de nationale doelstellingen die in 2015 in Parijs zijn vastgesteld, tegen 2100 zouden leiden tot een opwarming van ruim boven de 3 graden Celsius vergeleken met het pre-industriële niveau. Om het tempo van klimaatactie te versnellen, willen de Europarlementariërs dat de EU het huidige 10-jarenplan vervangt door een tijdsbestek van 5 jaar voor alle landen. Ze pleiten ook voor de afschaffing van directe en indirecte subsidies voor fossiele brandstoffen tegen 2025, en roepen alle andere landen op soortgelijke maatregelen te nemen.

G20 in 2050 klimaatneutraal
Alle G20-landen moeten als het aan het Europees Parlement ligt tegen 2050 klimaatneutraal zijn. Het Europees Parlement roept de Europese Commissie ook op om met andere grote uitstoters van broeikasgassen een internationale groep op te richten, met als doel om gemeenschappelijke doelstellingen vast te stellen en de wereldwijde ambitie op te voeren, waaronder door middel van een gemeenschappelijk mechanisme voor aanpassing van de koolstofgrens.

De Europarlementariërs verwelkomen verder de terugkeer van de Verenigde Staten naar de Overeenkomst van Parijs en de toezegging van president Biden om de broeikasgasemissies van Amerika tegen 2030 te halveren ten opzichte van het niveau van 2005. Ze verwachten concrete beleidsmaatregelen en de terbeschikkingstelling van financiële middelen om dit doel te bereiken.

Zorgen om China
Hoewel de Europarlementariërs de bereidheid van China erkennen om een constructieve partner te zijn in wereldwijde klimaatonderhandelingen, maken ze zich zorgen over China’s afhankelijkheid van steenkool. Ze benadrukken hun standpunt dat China zijn ambitie moet verhogen en dat zijn klimaatdoelstellingen betrekking moeten hebben op alle broeikasgasemissies en niet alleen op de uitstoot van koolstofdioxide.

Meer geld ontwikkelingslanden
Tot slot wijzen de leden van het Europees Parlement erop dat ontwikkelde landen hun belofte moeten nakomen om minstens 100 miljard dollar aan klimaatfinanciering per jaar te mobiliseren voor ontwikkelingslanden. De Europarlementariërs willen dat bedrag vanaf 2025 verhogen, wanneer opkomende economieën ook een bijdrage moeten gaan leveren. Er moet overeenstemming worden bereikt over een routekaart waarin de eerlijke bijdrage van elk ontwikkeld land aan dit financieringsplan wordt beschreven. Ze willen er ook voor zorgen dat alle ontwikkelingslanden kunnen deelnemen aan COP26 ondanks COVID-19-beperkingen.

Eerder
21 oktober 2021
Kabinet over klimaattop COP26: resultaat valt mogelijk tegen, landen moeten ambities aanscherpen

Door Marco de Jonge Baas

solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie...
voda
0
Liander bouwt 300 nieuwe transformatorhuisjes voor uitbreiding stroomnet Friesland en Noordoostpolder

Liander gaat via het project NuLelie 2.000 kilometer extra elektriciteitskabel aanleggen en 300 nieuwe transformatorhuisjes bouwen voor de uitbreiding van het stroomnet in Friesland en de Noordoostpolder.

In het programma Netuitbreiding Lelie, afgekort NuLelie, pakt netbeheerder Liander de uitbreiding van het middenspanningsnet in Friesland en de Noordoostpolder in samenwerking met aannemers op.

250 miljoen euro
Om NuLelie uit te voeren, moet ruim 1.000 kilometer sleuf gegraven worden, 2.100 kilometer middenspanningskabel worden gelegd en circa 300 transformatorhuisjes vervangen of geplaatst worden. De voorbereiding van projecten starten begin 2022 en de realisatie vindt plaats vanaf de zomer van 2022. Het gehele programma dient gerealiseerd te zijn op 31 december 2025.

Liander heeft hiervoor een aanbesteding in de markt gezet. Geert Wijnen, regiolead voor Friesland en de Noordoostpolder: ‘De programma-aanpak is uniek, omdat Liander zich hiermee in één keer van voorbereidings- en uitvoeringscapaciteit verzekert. Het programma is verdeeld in 3 deelgebieden waarop aannemers kunnen inschrijven. Alle werkzaamheden in de 37 verschillende projecten binnen het programma zijn naar verwachting eind 2025 gereed. Met de uitbreiding is zo’n 250 miljoen euro gemoeid.’

3 aannemers
Het afgelopen jaar is door het programmateam hard gewerkt aan de voorbereidingen voor de aanbesteding van het Programma NuLelie. Een belangrijke mijlpaal was de publicatie van de aanbestedingsstukken eind september. Begin 2022 worden naar verwachting de 3 deelgebieden van het programma gegund aan 3 aannemers.

De aannemers gaan in samenwerking met en in opdracht van Liander de komende jaren in het gehele gebied werkzaamheden voorbereiden, de kabels aanleggen en de transformatorhuisjes bouwen. Om gemeenten in Friesland en de Noordoostpolder mee te nemen in de ontwikkelingen is Liander deze zomer gestart met informatiebijeenkomsten over de programma-aanpak van NuLelie. In elke gemeente moeten de juiste vergunningen worden aangevraagd en procedures worden doorlopen. Liander voert dit altijd in nauwe samenwerking met de betreffende gemeente uit en betrekt belanghebbenden, waaronder omwonenden van transformatorhuisjes en kabeltracés, bij zowel de voorbereidings- als realisatiefase.

46 elektriciteitsstations overbelast
In het vorig jaar gepubliceerde Investeringsplan 2020-2029 beschrijft Liander de majeure uitbreidings- en vervangingsinvesteringen in de netten in de provincies waar de netbeheerder actief is. Dit betreft met name de uitbreiding van de grotere elektriciteitsstations. Voor de periode tot 2029 voorziet Liander op dit moment voor Friesland en de Noordoostpolder dat 46 van de 65 stations overbelast raken.

Om dat te voorkomen, gaat Liander de komende 10 jaar 11 nieuwe stations bouwen en 8 bestaande stations uitbreiden. NuLelie richt zich op de uitbreiding van de middenspanningsnetten. Deze zijn de schakel tussen de hoogspanningsnetten van Tennet en de laagspanningsnetten die Liander ook beheert. Op de middenspanningsnetten zijn voornamelijk grote verbruikers van elektriciteit en producenten aangesloten, zoals bedrijven, industrie, scholen, supermarkten en wind- en zonneparken. Daarmee is de uitbreiding van het middenspanningsnet een aanvulling op de plannen om de capaciteit van de grote elektriciteitsverdeelstations uit te breiden.

Eerder
10 juni 2021
TenneT: stroomnet zuiden en westen Friesland vol, nieuwe teruglevering zonne-energie niet mogelijk
1 oktober 2020
Liander bouwt 70 nieuwe elektriciteitsstations in Friesland, Zuid-Holland, Noord-Holland, Flevoland en Gelderland

Door Edwin van Gastel, Marco de Jonge Baas

solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie...
voda
0
‘Foute’ keuze kabinet: eigenaren zonnepanelen mogen minder salderen door compensatie energierekening

De keuze van het kabinet om de energierekening te compenseren door de energiebelasting op elektriciteit te verlagen, benadeelt eigenaren van zonnepanelen. Zij mogen in 2022 minder salderen via de salderingsregeling.

Dat een verandering van de energiebelasting op elektriciteit invloed heeft op de salderingsregeling, en daarmee op de terugverdientijd van zonnepanelen voor consumenten, is al jaren bekend. Niet voor niets liet het ministerie van Economische Zaken en Klimaat door onder meer PwC en TNO onderzoek uitvoeren naar hoe het wijzigen van de salderingsregeling de businesscase voor zonnepanelen verandert en wat de invloed is van het verschuiven van de energiebelasting van elektriciteit naar gas (red. zie kader).

Collateral damage
‘Het demissionaire kabinet heeft de intentie om via de verlaging van de energiebelasting op elektriciteit een kleine groep huishoudens te compenseren voor de hogere gasprijzen’, opent Jan Willem Zwang van Stratergy – een consultancybureau gespecialiseerd in hernieuwbare-energievraagstukken en de energiemarkt – het gesprek. ‘In beginsel is dit een bijzondere aanpak. Waarom zou je immers de energiebelasting op elektriciteit verlagen wanneer je de hogere gaskosten wilt compenseren? Het verbruik van gas wordt er niet goedkoper door. Bovendien is er op grote schaal sprake van collateral damage.’

Duurzame consumenten gestraft
‘De terugverdientijd van zonnepanelen gaat voor zowel bestaande eigenaren van zonnepanelen als consumenten die nog zonnepanelen willen kopen met gemiddeld 6 maanden omhoog’, vervolgt Zwang. ‘Door het verlagen van de energiebelasting op elektriciteit worden zonnepanelen, uitgaande van de salderingsregeling, namelijk minder aantrekkelijk. Dit komt doordat de prijs die consumenten ontvangen van hun energiebedrijf voor de met zonnepanelen opgewekte stroom omlaaggaat. Op basis van de salderingsregeling mogen energiebedrijven de teveel geproduceerde kilowatturen in de zomer namelijk een-op-een wegstrepen tegen de kilowatturen die in de winter worden gebruikt, niet alleen voor de stroomprijs maar ook voor de energiebelasting en de opslag duurzame energie (ODE).’

Rekenmodel TNO
TNO ontwikkelde afgelopen kalenderjaar in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat een rekenmodel waarmee het effect van de afbouw van de salderingsregeling in kaart is gebracht. Met ditzelfde model kan ook bepaald worden wat de afgelopen week door het kabinet voor 2022 aangekondigde verlaging van de energiebelasting op elektriciteit voor impact heeft.

voda
0
Deel 2:

Het kabinet neemt 2 maatregelen om de hoge energierekening te compenseren. Allereerst gaat per elektriciteitsaansluiting de belastingvermindering voor de energiebelasting – ook wel heffingskorting genoemd – met 230 euro omhoog. Ten tweede gaat het belastingtarief op elektriciteit komend kalenderjaar in de eerste schijf omlaag met 8,389 eurocent per kilowattuur inclusief btw (red. 6,940 eurocent exclusief btw). De energiebelasting op elektriciteit in de eerste schijf wordt daarmee verlaagd van 9,186 eurocent per kilowattuur exclusief btw (red. het op Prinsjesdag aangekondigde energiebelastingtarief voor 2022) naar 2,253 eurocent per kilowattuur exclusief btw. Het rekenmodel van TNO laat zien dat consumenten die sinds 2015 zonnepanelen hebben gekocht hierdoor hun terugverdientijd met 4 tot 6 maanden zien oplopen. Voor consumenten die in 2022 zonnepanelen willen kopen, zou de terugverdientijd volgens de onderzoekers van TNO exact 7 jaar bedragen, maar door de aangekondigde verlaging van de energiebelasting loopt die op naar 7,5 jaar.

Afhankelijk van meerdere factoren
Zwang legt uit dat de exacte toename van de terugverdientijd afhankelijk is van meerdere factoren. Hij illustreert het met een rekensom voor zijn eigen huishouden. ‘Ik heb mijn energiecontract onlangs verlengd waardoor ik komend kalenderjaar 51 procent meer betaal voor iedere ‘kale’ kilowattuur stroom die ik afneem. Daarmee bedoel ik dus de stroomprijs zonder energiebelasting en zonder opslag duurzame energie (ODE). Wanneer mijn huidige energiecontract nog 1 jaar langer had doorgelopen tegen dezelfde prijs van 2021, zou de terugverdientijd van mijn zonnepanelen ruim een half jaar langer zijn. Door mijn nieuwe energiecontract is de terugverdientijd echter maar 4 maanden langer. Op basis van de nieuwe stroomprijs zonder verlaging energiebelasting zou de terugverdientijd ruim een half jaar korter worden.’

Rekensom laat nadeel zien
Daarbij hanteert Zwang voor zijn rekensom net als het kabinet een gemiddeld stroomverbruik van 2.384 kilowattuur per kalenderjaar. ‘De verwachte stroomproductie van mijn zonnepanelen is 2.268 kilowattuur. Mijn oude stroomprijs van dit kalenderjaar was 21,73 eurocent per kilowattuur en mijn nieuwe stroomprijs 27,98 eurocent per kilowattuur; dat is inclusief de energiebelasting en ODE. Dankzij het salderen, is het nettoverbruik dus slechts 116 kilowattuur. Ik mag immers mijn opwek tegen mijn verbruik “wegstrepen”. Als ik geen zonnepanelen zou hebben, zouden de stroomkosten voor 2021 met mijn oude contract 518,04 euro bedragen. Met zonnepanelen bedragen die kosten slechts 25,21 euro. Kortom een besparing van 492,83 euro op jaarbasis. Op basis van mijn energiecontract voor 2022, zijn de kosten zonder zonnepanelen 667,04 euro en met zonnepanelen 32,46 euro. Een besparing dus van 634,58 euro.’

Zwang vervolgt: ‘Wanneer we de prijzen voor 2022 aanhouden en daar de verlaging van de energiebelasting in meenemen, betaal je zonder zonnepanelen 466,79 (red. een kilowattuur kost in 2022 voor Zwang door de verlaging van de energiebelasting geen 27,98 eurocent, maar 19,58 eurocent) en met zonnepanelen 22,71. Met zonnepanelen bespaar je door de verlaging van de energiebelasting dus nog maar 444,08 euro en zonder zonnepanelen bespaar je net geen 200 euro (red. 2.384 kilowattuur x 8,389 eurocent). Als zonnepaneeleigenaar word ik komend jaar dus voor 190,50 euro benadeeld (red. 634,58 euro minus 444,08 euro).’

Zwang besluit: ‘De conclusie? Het demissionaire kabinet kan beter kiezen voor het nog verder verhogen van de heffingskorting – met 430 euro in plaats van 230 euro – dan de energiebelasting op elektriciteit te verlagen. Nu worden duurzame consumenten gestraft ten opzichte van consumenten die niets aan eigen opwek doen…’

Bekijk een overzicht van thuisbatterijen om zonne-energie op te slaan die in Nederland te koop zijn hier in de Solar Magazine Productzoeker.

Onderzoeken naar energiebelasting en salderen
In het afgelopen decennium zijn meerdere onderzoeken uitgevoerd naar de impact van een verschuiving van de energiebelasting en de afbouw van de salderingsregeling voor eigenaren van zonnepanelen.

Mede naar aanleiding van die onderzoeken heeft het kabinet enkele jaren geleden besloten de energiebelasting voor aardgas jaarlijks te gaan verhogen en de energiebelasting voor elektriciteit jaarlijks te gaan verlagen. De overheid heeft deze zogenaamde belastingschuif ook vastgelegd in het Klimaatakkoord en wil met deze maatregel stimuleren dat huishoudens vaker kiezen voor elektrische warmteopties, zoals warmtepompen. Of voor duurzame warmteopties, zoals aardwarmte.

PwC
Onderzoeksbureau PwC stelde in 2016 in een onderzoek naar de salderingsregeling dat in 2020 zo’n 80 procent van de opbrengsten van zonnepanelen per kilowattuur afhankelijk zouden zijn van de hoogte van de energiebelasting, de opslag duurzame energie (ODE) en btw. ‘Wijzigingen in deze belastingen beïnvloeden de businesscase van zonne-energieprojecten. Zo zorgde in 2016 een daling van de energiebelasting op elektriciteit voor een verslechtering van de businesscase voor zonnepanelen’, aldus de PwC-onderzoekers.

CE Delft
Ook onderzoekers van CE Delft trokken in 2015 die conclusie in een onderzoek naar de verschuiving van de energiebelasting van elektriciteit naar gas. Die schuif zou volgens CE Delft ook rechtstreeks invloed hebben op zonnepaneeleigenaren.

De onderzoekers hierover: ‘Als gevolg van een lagere consumentenprijs van elektriciteit, neemt de terugverdientijd van zonnepanelen toe. De geproduceerde elektriciteit is immers minder waard.’

Lees het laatste nieuws over de salderingsregeling hier in het speciale dossier van Solar Magazine.

Eerder
15 oktober 2021
Kabinet compenseert hogere energierekening met 400 euro: energiebelasting omlaag, belastingvermindering omhoog
Door Edwin van Gastel

solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie...
voda
0
RVV Verduurzaming: 45.708 sociale huurwoningen krijgen beter energielabel

Via de Regeling Vermindering Verhuurderheffing Verduurzaming 2021 (RVV Verduurzaming 2021) gaan woningcorporaties 45.708 sociale huurwoningen verduurzamen. Alle woningen maken minimaal 3 labelstappen.

Alle woningen hebben straks minimaal energielabel B. Een aantal verhuurders neemt zelfs 9 of 10 stappen naar A++++.

160 miljoen euro
?Via de RVV Verduurzaming konden verhuurders korting krijgen op de verhuurderheffing als zij investeren in woningverduurzaming. Het loket was open voor aanmeldingen van 1 juli 2021 tot 1 oktober 2021. In die 3 maanden tijd is ruim 160 miljoen euro korting op de verhuurderheffing aangemeld via de RVV Verduurzaming. De verhuurders hebben 3 jaar de tijd om de werkzaamheden uit te voeren.

De RVV Verduurzaming is voor verhuurders met meer dan 50 gereguleerde huurwoningen. Dit kunnen naast woningcorporaties ook particuliere, zakelijke en institutionele verhuurders zijn.

Labelstappen en woningen
Met de RVV Verduurzaming 2021 realiseren verhuurders onderstaande labelstappen.

Voor meer, zie link:

solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie...
voda
0
Ed Nijpels: ‘Houd SDE++ open voor wind- en zonne-energie tot besluit nieuw kabinet over opschalen ambitie’

Zo lang er door het nieuwe kabinet geen besluit is genomen over de opschaling van de ambitie voor de productie van hernieuwbare energie, moet de SDE++ open blijven voor zon en wind op land.

Daarvoor pleit Ed Nijpels, voorzitter van het Voortgangsoverleg Klimaatakkoord, in een brief aan de informateurs van het nieuwe kabinet. In de brief reageert het Voortgangsoverleg op de uitkomsten van de nieuwe Klimaat en Energie Verkenning (KEV), de Klimaatnota van het kabinet en de monitor klimaatbeleid.

5 opgaven
?Nederland staat volgens Nijpels voor aanzienlijke klimaatopgaven. ‘Het Klimaatbeleid dient daarom het hart te zijn van een nieuw regeerakkoord. Een dun akkoord dat alleen besluiten over de doelen bevat, miskent de noodzaak om principiële keuzes te maken die nodig zijn voor de noodzakelijke tempoversnelling van het Nederland klimaatbeleid.’

5 opgaven zijn volgens het voortgangsoverleg van essentieel belang voor de formatieonderhandelingen. Ten eerste maatregelen om aan de Urgenda-uitspraak te voldoen van 25 procent CO2-emissiereductie in 2020. De tweede opgave is aanvullend beleid om het doel van het Klimaatakkoord – 49 procent reductie – te halen. Ten derde moeten maatregelen genomen worden om aan het hogere EU-doel in 2030 te voldoen en bovendien moet er duidelijkheid gecreëerd worden over een nationale opgave om naar 55 procent reductie te gaan. De laatste opgave is een standpunt innemen over een hoger nationaal doel om aansluiting te houden bij de koplopers in de Europese Unie die de lat hoger leggen.

Normeren en beprijzen
Het Voortgangsoverleg bepleit in de brief aan de informateurs om vaker normeren en beprijzen als instrumenten te gebruiken, naast noodzakelijke subsidies. Verder waarschuwt Nijpels dat de uitvoering van het Klimaatakkoord stokt als er in een nieuw regeerakkoord geen besluiten staan om knelpunten op te lossen die meerdere sectoren raken. Dat gaat om de knelpunten in de energienetwerken zoals het volle stroomnet, waar financiering voor nodig is, en om wettelijke belemmeringen die moeten worden weggenomen. Ook gaat het om de aanpassing van wetgeving die nog gebaseerd is op een fossiele economie. Een derde belangrijk punt hier is dat lagere overheden genoeg bevoegdheden en middelen krijgen om hun rol in het klimaatbeleid uit te voeren.

Het Voortgangsoverleg pleit tot slot voor een integrale aanpak van stikstof en klimaat. Dat is nodig om tempo in beide dossiers te krijgen en te houden.

Zonneparken niet uitsluiten
Het zonder meer uitsluiten van technologieën kan Nederland zich niet veroorloven volgens Nijpels. Daarbij neemt hij het in zijn brief aan de informateurs ook op voor zonneparken: ‘Er is regelmatig politieke discussie over het al dan niet uitsluiten van bepaalde technologieën, zoals kernenergie, biogrondstoffen (voor bepaalde toepassingen) en zonneparken op landbouwgronden. Het Voortgangsoverleg heeft al eerder gepleit voor het zo breed mogelijk open houden van het palet aan opties: de uitdaging is te omvangrijk om op voorhand technologieën uit te sluiten. In elk geval is het van belang om zo snel mogelijk klaarheid te geven over de aanvaardbaarheid en effectiviteit van het scala van mogelijke energietechnologieën. Wij vragen een nieuw kabinet hierbij wel scherp oog te houden voor de onderlinge samenhang en consistentie tussen alle onderdelen van het klimaat- en energiebeleid. Het selectief en eenzijdig uitsluiten van opties door politiek en/of maatschappij, zonder dat er volwaardige alternatieven tegenover staan, kunnen we ons niet veroorloven.’

15 actiepunten voor het nieuwe kabinet
In zijn brief aan de informateurs stelt Ed Nijpels dat het Voortgangsoverleg Klimaatakkoord 5 urgente opgaves ziet. Dit is door het overleg vertaald in de 15 volgende actiepunten voor de informateurs:

Beslis over de hoogte van het nationale klimaatdoel en pas de Klimaatwet daarop aan.
Beslis over de toedeling van de extra opgave, voortkomend uit het Fit for 55-pakket en een eventueel hoger nationaal doel, naar sectoren.
Beslis over (uitgangspunten voor) aanvullende maatregelen om invulling te geven aan de openstaande opgaven.
Leg naast noodzakelijke subsidies in belangrijke mate het accent op normeren, beprijzen en effectieve communicatie.
Financier klimaatbeleid meer uit de algemene middelen en additionele financieringsstromen, naast de hantering van het principe dat de vervuiler betaalt.
Maak duidelijk dat een ambitieus klimaatbeleid forse investeringen vergt, maar dat Nederland zich dat goed kan veroorloven en dat de baten ruimschoots opwegen tegen de (latere) kosten van ontoereikend beleid.
Formuleer gerichte maatregelen binnen en buiten de inkomenspolitiek voor die groeperingen die de lasten die voortvloeien uit klimaatbeleid niet op kunnen brengen.
Betrek de partijen van het Klimaatakkoord en burgers bij de nadere invulling van de in het regeerakkoord gestelde uitgangspunten.
Snelle besluitvorming over de financiering en het wegnemen van wettelijke belemmeringen voor de aanleg van noodzakelijke energie-infrastructuur.
Openhouden SDE++ voor zon en wind op land zolang de besluitvorming over een opschaling van de ambitie voor de hernieuwbare-energieproductie nog niet is afgerond, zeker wanneer projecten breed gedragen zijn en de aansluiting op het net mogelijk is.
Richtinggevende besluiten over fundamentele aanpassingen aan bestaande wetgeving, die soms letterlijk en figuurlijk uit het fossiele tijdperk dateert.
Zorgen dat medeoverheden (gemeenten, provincies en waterschappen) over voldoende bevoegdheden, capaciteit en middelen beschikken om uitvoering te geven aan het Klimaatakkoord.
Heldere keuzes maken binnen een integrale aanpak stikstof en klimaat die essentieel zijn om voortgang op beide dossiers te realiseren.
Niet op voorhand energietechnologieën uitsluiten voor de aanpak van het klimaatprobleem. In elk geval is het van belang om zo snel mogelijk klaarheid te geven over de aanvaardbaarheid en effectiviteit van het scala van mogelijke energietechnologieën.
Besluiten tot een krachtige arbeidsmarkt- en scholingsaanpak om knelpunten gericht aan te pakken en bij te dragen aan een innovatieve economie met goede banen.

Eerder
28 oktober 2021
Klimaat- en Energieverkenning: 25,2 gigawattpiek zonnepanelen in 2030, aantal huishoudens met zonnepanelen verdubbelt
28 oktober 2021
Raad van State: politiek moet nú ingrijpen om Klimaatdoelen alsnog te halen
28 oktober 2021
Klimaat- en Energieverkenning 2021: klimaatdoel 2030 niet in zicht, minder zonnepanelen door vol stroomnet

Door Edwin van Gastel, Marco de Jonge Baas

solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie...
voda
0
Raad van State: politiek moet nú ingrijpen om Klimaatdoelen alsnog te halen

De politiek – het demissionaire kabinet en de Eerste en Tweede Kamer – moeten nú ingrijpen om de Klimaatdoelen alsnog te halen. Dat stelt de Raad van State in een advies waarin ze voor extra klimaatregelen pleit.

Dat het kabinet demissionair is, ontslaat het volgens de Raad van State niet van de plicht om te doen wat nu nodig is.

Klimaatcrisis
‘De aard en omvang van de klimaatcrisis maken onmiddellijk ingrijpen noodzakelijk. De klimaatcrisis is niet iets van de toekomst, maar is al volop aan de gang’, schrijft de Afdeling advisering van de Raad van Staten in haar jaarlijkse beschouwing van de Klimaatnota 2021.

Na eerdere beschouwingen in 2019 en 2020 is dit de derde keer dat de Afdeling advisering toetst of het kabinetsbeleid voldoet aan de eisen die de Klimaatwet daaraan stelt.

Verantwoordelijkheid
Uit de berekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving volgt dat de broeikasgasvermindering voor 2030 in het slechtste geval 11 procent ligt van het streefdoel dat Nederland voor zichzelf in de Klimaatwet heeft gesteld. ‘Dat is weliswaar een verbetering ten opzichte van 2020, maar niet genoeg om de klimaatdoelen te bereiken, laat staan de veel ambitieuzere Europese klimaatdoelen voor 2030 en 2050’, merkt de Raad van State op. ‘Er zijn dus nú extra structurele en substantiële maatregelen nodig. De aanvullende maatregelen in de recente Miljoenennota zijn niet genoeg om de klimaatdoelen te halen. Er is snel meer nodig. Ook het parlement heeft hierin een verantwoordelijkheid.’

Niet in de wacht zetten
Vicepresident van de Raad van State Thom de Graaf: ‘De aanpak van de klimaatcrisis en de noodzakelijke energietransitie kunnen niet in de wacht worden gezet. De Klimaatwet heeft alleen betekenis als regering en parlement zich daaraan willen houden. Het is zorgelijk als dat niet gebeurt.’

Minister van Klimaat nodig
Volgens de Afdeling advisering is meer nationale regie nodig om klimaatverandering tegen te gaan. Er zou een minister in het kabinet moeten komen die de verantwoordelijkheid voor het totale klimaatbeleid draagt. Daarnaast kan volgens de organisatie worden gedacht aan een nationale programmaorganisatie onder verantwoordelijkheid van deze minister die is gericht op monitoring en sturing van de uitvoering. Gemeenten, provincies en waterschappen moeten een stevige rol houden in de fase van consultatie en overleg, en uiteraard in het netwerk van de uitvoering.

Wijziging Klimaatwet
Verder moet de Nederlandse Klimaatwet snel en substantieel gewijzigd worden en zou, als het gaat om de klimaatdoelen voor 2030 en 2050, even ambitieus moeten zijn als de Europese Klimaatwet die sinds deze zomer in Europa geldt. Daarnaast zouden in de Nederlandse Klimaatwet bijvoorbeeld doelen kunnen worden opgenomen voor hernieuwbare energie en energie-efficiëntie.

Verder ligt het voor de hand om de beleidscyclus in de Nederlandse Klimaatwet in lijn te brengen met de begrotingscyclus. Dat zou onder meer betekenen dat de Klimaat- en Energieverkenning (KEV) van het Planbureau voor de Leefomgeving eerder dan nu zou moeten verschijnen, zodat het kabinet op tijd over de relevante informatie kan beschikken als de jaarlijkse begroting wordt opgesteld.

‘Keuze echt aan nieuw kabinet’

Het kabinet stelt naar aanleiding van het advies van de Raad van State binnen de mogelijkheden van de demissionaire status een aanvullend beleidspakket in de begroting te hebben opgenomen. ‘Het kabinet beseft dat dit nog niet genoeg zal zijn om de doelen te halen en er dus aanvullende besluitvorming nodig is door het volgende, missionaire kabinet. Besluitvorming over de nationale ambitie voor 2030 ook in het licht van aangescherpte eisen uit Europa, en de beleidsinstrumenten die nodig zijn om die ambitie te verwezenlijken, vergen fundamentele keuzes over beleid en middelen. Die keuzes zijn dusdanig dat het kabinet van mening is dat deze aan de orde zijn in de formatie.’

Eerder
28 oktober 2021
Klimaat- en Energieverkenning: 25,2 gigawattpiek zonnepanelen in 2030, aantal huishoudens met zonnepanelen verdubbelt
28 oktober 2021
Ed Nijpels: ‘Houd SDE++ open voor wind- en zonne-energie tot besluit nieuw kabinet over opschalen ambitie’
28 oktober 2021
Klimaat- en Energieverkenning 2021: klimaatdoel 2030 niet in zicht, minder zonnepanelen door vol stroomnet

Door Edwin van Gastel, Marco de Jonge Baas

solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie...
voda
0
Investeringsplan Liander: 195 hoogspanningsstations raken overbelast, 50 procent meer knelpunten op laagspanningsnet

Netbeheerder Liander meldt in zijn conceptinvesteringsplan 2022 dat in de periode tot 2031 maar liefst 195 hoogspanningsstations in zijn werkgebied overbelast zullen raken. Dat is een toename van 50 procent.

In zijn investeringsplan voor 2021 meldde Liander namelijk nog dat in de periode tot 2029 128 hoogspanningsstations overbelast zouden raken.

Openbare consultatie
Net als alle andere netbeheerders organiseert Liander van 1 tot en met 9 november een openbare consultatie voor zijn concept-investeringsplan 2022. Het is de tweede keer dat consultatie deel uitmaakt van de investeringsplannen ‘nieuwe-stijl’ die in 2020 werd geïntroduceerd. Ter voorbereiding op de openbare consultatie heeft Liander onlangs 7 webinars georganiseerd om het proces van de totstandkoming van het investeringsplan 2022 aan ruim 100 geïnteresseerden toe te lichten.

In de conceptplannen is concreet te zien welke transformatorstations de netbeheerders uitbreiden of bouwen, hoeveel kilometer kabel aangelegd of verzwaard wordt en waar het gasnet wordt vervangen of aangepast. Doel is steeds inzichtelijk te maken wat wáár gebeurt. Veel daarvan is direct te koppelen aan de energietransitie: het aansluiten van grote zonneweiden en windparken, het leggen van extra kabels om alle duurzame energie te transporteren.

Laagspanningsnet
?In het Investeringsplan 2022 beschrijft Liander de voorgenomen investeringen in het elektriciteits- en gasnet voor de periode 2022-2024. In het plan benadrukt de netbeheerder nog maar eens dat de energietransitie ook gaat zorgen voor een groeiend aantal knelpunten op het midden- en laagspanningsnet. ‘Uit onze scenarioanalyse blijkt dat het aantal knelpunten in de laagspanningsnetten tot zelfs 50 procent kan gaan toenemen in 2030. Daarom investeert Liander fors in zijn netten; te weten 3,1 miljard euro in het elektriciteitsnet in de periode 2022-2024.

7.500 kilometer kabel
Hiermee verwacht de netbeheerder in de periode 2022-2024 onder andere ruim 5.100 kilometer middenspanningskabels en 1.400 kilometer laagspanningskabels aan te leggen en bijna 2.400 nieuwe middenspanningsruimten te realiseren. In de periode tot 2031 verwacht Liander tientallen nieuwe onderstations te bouwen en er circa 100 uit te breiden. Naast investeringen in uitbreiding van het stroomnet zullen slimme oplossingen zoals congestiemanagement ingezet worden om knelpunten en een mogelijke investering in het elektriciteitsnet te voorkomen.

Over de periode 2022-2031 is de investeringsopgave nog groter. In dit tijdsbestek moet namelijk tussen de 23.000 en 26.000 kilometer nieuwe middenspanningskabel aangelegd en verzwaard worden. Hetzelfde geldt voor de plaatsing van nieuwe stations. Hiervan moet Liander er in dezelfde periode tussen de 11.000 en 16.000 bijbouwen. Ter referentie: het huidige netwerk van Liander omvat 40.000 kilometer middenspanningskabel en 33.000 stations.

Hoogspanningsstations
Onderstaande tabel bevat een overzicht van de problemen en investeringen die Liander voorziet voor de hoogspanningsstations in zijn werkgebied.

Voor meer zie link:

solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie...
voda
0
PBL: ‘Gemiddelde energierekening Nederlands huishouden daalt tot 2030 met 50 euro’

De gemiddelde energierekening van een Nederlands huishouden met aardgasaansluiting daalt in de periode tot 2030 met 50 euro van 1.600 naar 1.500 euro. Dat stelt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).

In het rapport ‘Ontwikkelingen in de energierekening tot en met 2030’ – een achtergrondrapport van de Klimaat- en Energieverkenning (KEV) 2021 – schrijven de onderzoekers dat de energierekening per huishouden steeds verder zal verschillen naarmate de energietransitie vordert.

Invloed stijgende gasprijs
Het rapport vertaalt de ontwikkelingen die het PBL in de KEV 2021 beschrijft naar de ontwikkelingen in de energierekening van huishoudens. Daarbij wordt ook ingegaan op de potentiële invloed van de huidige stijgende gasprijs, maar de focus van het rapport ligt op de langetermijnontwikkelingen in de energierekening richting 2030.

‘Naast de onzekerheid over de ontwikkeling van gas- en elektriciteitsprijzen zal er in 2030 meer variatie zijn in de gemiddelde energierekening’, stelt het PBL. ‘Dit komt vooral doordat andere vormen van warmtevoorziening een grotere rol gaan spelen dan gas, zoals bijvoorbeeld warmtenetten en elektrische warmtepompen.’

Aardgasaansluiting
?In 2020 werd circa 92 procent van de woningen nog verwarmd met behulp van gas, maar dit aandeel neemt de komende jaren af. Uitgaande van het vastgesteld en voorgenomen beleid uit de KEV is de verwachting van de PBL-onderzoekers dat het aandeel aardgasvrije woningen verdubbelt van circa 8 procent in 2020 naar circa 17 procent van alle bewoonde woningen in 2030.

‘Uitgedrukt in woningaantallen groeit het aantal bewoonde woningen zonder gasaansluiting van circa 637.000 in 2020 naar 1,4 miljoen in 2030’, duiden de onderzoekers. ‘De gemiddelde energierekening op basis van een woning met een aardgasaansluiting is nog altijd representatief voor het grootste deel van de woningen in Nederland – circa 83 procent in 2030 – maar de representativiteit neemt af naarmate de energietransitie verder vordert.’

Onderstaande grafiek tonen de gemiddelde energierekening per huishouden voor de kalenderjaren 2020, 2021 en 2030
Zien link hieronder

Aardgas met én zonder zonnepanelen
In 2021 is de gemiddelde energierekening voor een woning met een aardgasaansluiting maar zonder zonnepanelen volgens het PBL circa 1.700 euro per jaar. Voor woningen mét aardgasaansluiting en zonnepanelen is de gemiddelde energierekening ongeveer 1.100 euro per jaar. ‘De middenraming van de gemiddelde energierekening voor woningen met een aardgasaansluiting zonder zonnepanelen stijgt licht naar een niveau van circa 1.750 euro per jaar in 2030, waarbij de bandbreedte varieert tussen de 1.450 en 2.150 euro per jaar’, schrijft het PBL. ‘De financiële opbrengsten van zonnepanelen nemen na 2022 wel af door de afbouw van de salderingsregeling, maar ook in 2030 leveren zonnepanelen gemiddeld nog 400 euro per jaar op. Voor woningen met aardgasaansluiting en zonnepanelen bedraagt de gemiddelde energierekening in 2030 daarmee naar verwachting circa 1.350 euro per jaar, waarbij de bandbreedte varieert tussen de 1.050 en 1.750 euro per jaar.’

Warmtepomp met én zonder zonnepanelen
?Voor woningen met een all-electric warmtepomp zonder zonnepanelen varieert de gemiddelde energierekening in 2030 tussen de 900 en 1.300 euro per jaar en voor woningen met een all-electric warmtepomp en zonnepanelen tussen de 500 en 900 euro per jaar.

Het PBL hierover: ‘Deze bandbreedte is het resultaat van onzekerheid in de ontwikkeling van de prijs en van het verbruik van elektriciteit. De gemiddelde energierekening van een all-electric woning valt hiermee in 2030 lager uit dan de gemiddelde energierekening in 2030 voor woningen met een gasaansluiting. Hierbij geldt als kanttekening dat het hier alleen gaat om de jaarlijkse energierekening en niet om de eenmalige extra investering (of toegerekende afschrijvingskosten) die nodig is voor de aanschaf van de warmtepomp in plaats van een hr-ketel.’

Door Marco de Jonge Baas

solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie...
voda
0
Boete voor ontbreken energielabel omhoog naar 435 euro, handhaving vanaf 1 januari geïntensiveerd

Particuliere verkopers van woningen die hun huis verkopen zonder geldig energielabel riskeren per direct een hogere boete. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft de boete verhoogd van 170 naar 435 euro.

Als een bedrijf een woning verkoopt dan is de boete 870 euro. Deze bedragen gelden per verkochte woning zonder definitief energielabel. Overtredingen die voor 1 november plaatsvonden, worden beboet volgens het toen geldende beleid: voor particuliere verkopers 170 euro en voor bedrijven 340 euro.

Energiezuinig
?Begin 2015 heeft de rijksoverheid alle woningeigenaren per brief geïnformeerd over het voorlopige energielabel van hun woning. In die brief en begeleidende brochure stond dat woningeigenaren dit voorlopige energielabel definitief (geldig) moeten maken als zij hun woning gaan verkopen of verhuren. Dat energielabel laat zien hoe energiezuinig een woning is. Huiseigenaren zijn verplicht bij oplevering, verkoop of verhuur van de woning een geldig energielabel te registreren. Eigenaren die geen geldig energielabel hebben geregeld bij verkoop van hun woning lopen dus het risico hiervoor een boete te krijgen van de inspectie.

Advertenties
?Tot 1 januari 2022 handhaaft de inspectie echter niet op de verplichting om bij het voor de verkoop of verhuur aanbieden van een gebouw een geldig energielabel in advertenties te vermelden. Deze uitzondering geldt alleen als er nog geen geldig energielabel is afgegeven. Advertenties voor gebouwen waar al een geldig energielabel voor is afgegeven, moeten het energielabel wel vermelden. In deze advertentie moet dan de energieprestatie-indicator – de energielabelklasse – staan.

Eigen Huis
Eigen Huis vindt de verhoging van de boete onterecht en stelt dat de stijging samenhangt met het volgens de vereniging veel te hoge bedrag voor het energielabel. ‘Demissionair minister Ollongren beloofde dat de prijzen van het label zouden dalen met de komst van meer energieadviseurs, maar de kosten zijn nog steeds torenhoog’, aldus Maud Weide, belangenbehartiger Vereniging Eigen Huis. ‘De minister moet haar belofte waarmaken en ervoor zorgen dat het energielabel goedkoper wordt. De minister weigert initiatief te nemen, zelfs nadat in mei een meerderheid van de Tweede Kamer aangaf een maximumtarief te willen voor het energielabel. Daarnaast heeft de minister aangegeven dat de prijs van het label zou zakken, als er meer energieadviseurs bij zouden komen, maar dit is niet het geval. De minister moet huiseigenaren helpen aan een betaalbaar energielabel, zodat zij weten welke verduurzamingsstappen ze kunnen zetten.’

Eerder
29 juni 2021
Minister Ollongren weigert tijdelijke maximumprijs voor energielabel in te voeren
15 juni 2021
FedEC: ‘Onkunde en desinteresse bij Kamerleden over energielabel is stuitend’
20 april 2021
Minister Ollongren: wachttijd energielabel maximaal 2 weken, 400 nieuwe energieadviseurs

Door Edwin van Gastel

solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie...
voda
0
Strijd om Amsterdams afvalbedrijf nadert ontknoping
Gijs den Brinker 17:00

De nieuwe biomassacentrale van AEB in Amsterdam aan de Petroleumhavenweg Foto: Ramon van Flymen voor het FD

De verkoop van de Amsterdamse afvalverwerker AEB zit in de eindfase. De drie overgebleven kandidaten moeten vrijdag hun definitieve biedingen op tafel leggen. Daarna duurt het hooguit enkele weken voordat de winnaar bekend is.

De strijd gaat tussen de Rotterdamse afvalverwerker AVR, de Amerikaanse investeerder Strategic Value Partners en een consortium van investeerders dat bestaat uit het Britse Infracapital, het Australische Macquarie en het Nederlandse Stecc.

Dat zeggen bronnen die op de hoogte zijn van het verkoopproces. Een Chinese geïnteresseerde, Grandblue Environment, is volgens hen niet door de selectieprocedure gekomen. Onduidelijk is waarom. Andere bronnen rond het verkoopproces zeggen dat nationaliteit alleen geen reden mag zijn om een koper te weren.

AEB is nu nog in handen van de gemeente Amsterdam en bestaat uit een afvalverbrandingscentrale, een biomassacentrale en een dure recyclinginstallatie. Het concern wekt met het verbranden van afval en biomassa elektriciteit op, die het op de markt verkoopt. De warmte die bij dit proces vrijkomt, verkoopt AEB aan een apart warmtebedrijf. Die levert deze warmte aan zo'n 40.000 Amsterdamse woningen.

Chaos leidde tot verkoop
Voor de verkoop van start ging, stelde de gemeente een aantal eisen. Geïnteresseerde partijen mogen alleen een bod uitbrengen op het gehele bedrijf. De nieuwe eigenaar moet daarnaast beloven het afvalbedrijf minstens drie jaar in handen te houden. De gemeente wil hiermee voorkomen dat een opportunistische koper met een paar snelle ingrepen in korte tijd een klapper maakt over de ruggen van de inwoners van de stad. Amsterdammers zijn via hun afvalheffing uiteindelijk goed voor een flink deel van de inkomsten van AEB.

Twee zomers geleden stond AEB nog op omvallen. De directie moest toen vanwege achterstallig onderhoud vier van de zes verbrandingsovens uitzetten. Dat leidde tot een grote financiële strop. Door het stilleggen van de ovens had afvalverwerker amper inkomsten en moest het op eigen kosten afval elders laten verwerken.

Mede door een geldinjectie van €35 mln van Amsterdam wist het bedrijf op de been te blijven. Wat volgde was maandenlang gesteggel over de toekomst, een reorganisatie en grootschalig onderhoud. De gemeente startte ook een raadsenquête, het zwaarste onderzoeksmiddel op gemeentelijk niveau, om de oorzaken van het debacle te achterhalen.

Sinds eind 2019 draaien de afvalovens weer op volle kracht. Daarop besloot de gemeente AEB te privatiseren. Door de coronacrisis duurde het echter tot juni van dit jaar voordat Amsterdam het startsein kon geven voor de verkoop.

Zeer verschillend
De drie overgebleven kandidaten zijn erg verschillend. De Rotterdamse vuilverbrander AVR is in handen van een Chinees consortium onder leiding van Cheung Kong Infrastructure. AVR zou de meeste kosten kunnen besparen door op termijn onderdelen samen te voegen.

Strategic Value Partners is een Amerikaanse partij met een scherp randje. De investeerder aast graag op bedrijven in de problemen, waar het vervolgens schoon schip kan maken. Dat doet het het liefst door de schuld van deze probleemgevallen tegen bodemprijzen op te kopen, in de hoop deze schuld later om te kunnen ruilen voor aandelen.

De derde bieder is een gelegenheidscoalitie van investeerders. Het grote Macquarie bood aanvankelijk alleen op AEB, en besloot zich gaandeweg het proces aan te sluiten bij de groene investeerders Infracapital en Stecc.

AEB, AVR en Stecc geven geen commentaar. Strategic Value Partners, Infracapital en Macquarie reageerden niet direct op een verzoek om een reactie.

Lees het volledige artikel: fd.nl/bedrijfsleven/1418294/strijd-om...
voda
0
GE & Prolec GE Power up Flexible Transformer for American Grid

Strategic Research Institute
Published on :
09 Nov, 2021, 5:30 am

In what represents a major step toward modernizing the foundation of our nation’s grid, GE Research and Prolec GE have teamed with Cooperative Energy to develop and install the world’s 1st flexible large power transformer at the utility’s major substation in Columbia, Mississippi. This substation is part of a service network that delivers power to nearly a half million homes and businesses across Mississippi. The transformer, rated at 165kV, 60/80/100 MVA and developed as part of an ongoing project funded through the US Department of Energy’s Office of Electricity, has begun six months of field validation to assess its performance and understand how this new technology could transform grid management in the future.

Transformers are part of the backbone of electricity grids, regulating the flow of power from generation plants, where electricity is produced, through transmission and distribution power lines to be delivered to people’s homes and businesses. Historically, the existing infrastructure has performed reliably well. But as higher percentages of renewables like wind and solar power come online, new transformers, with much greater flexibility in impedance, will be required to support the grid in voltage regulation, stability, fault management, and transmission lines restoration and resiliency. This new large flexible transformer technology is poised to help meet this need.
Bijlage:
voda
0
Hitachi Rail to Get 100% Renewable Electricity from ScottishPower

Strategic Research Institute
Published on :
09 Nov, 2021, 5:30 am

Hitachi Rail has agreed a contract with ScottishPower for the supply of 100% renewable electricity for their UK operations over the next three years, helping to accelerate the company’s efforts to decarbonise their sites by 2030. The agreement provides an estimated 21GWh of electricity per year for all of Hitachi Rail’s UK maintenance and manufacturing sites.

Hitachi Rail is one of the UK’s major train manufacturers and maintains over 200 trains at depots across England, Wales and Scotland. It’s regional, intercity and high speed trains carry passengers in the South East, South West, the East Coast and throughout Scotland’s Central Belt. Hitachi trains are already playing a significant role in decarbonising transport by replacing previous diesel-only powered fleets.

Hitachi Rail has set itself a target of being carbon neutral at all its sites (opens in a new window) across the globe by 2030. Last year Hitachi Rail reduced its overall global carbon emissions by more than 30% (opens in a new window). Today’s agreement will continue the progress on emissions reduction.

ScottishPower were the first UK integrated energy company to remove fossil fuels from its energy generation, focussing instead on investing in onshore and offshore wind, solar and green hydrogen. They are committed to working with companies to help them reduce their carbon footprint with the ultimate goal of helping the UK achieve Net Zero.
Bijlage:
voda
0
GroenLeven breidt activiteiten uit naar windenergie, waterstof en energieopslag

GroenLeven richt zich vanaf 2022 steeds meer op brede hernieuwbare energieoplossingen en energielandschappen en breidt de activiteiten in zonne-energie uit met windenergie, waterstof en energieopslag.

Als onderdeel hiervan intensiveert de strategische samenwerking met het Duitse moederbedrijf BayWa r.e.

Rubicon
Het bedrijf stelt door de koerswijziging van nog grotere betekenis te kunnen zijn voor het behalen van de gestelde doelen in het Klimaatakkoord.

Chief executive officer Roland Pechtold hierover: ‘Ik ben zeer blij dat we naast zon – waar we onze sporen hebben verdiend – nu ook wind, waterstof en energieopslag voortvarend bij de kop pakken. Het is simpel. We moeten met elkaar de Rubicon over naar hernieuwbaar om volgende generaties niet met enorme klimaatproblemen op te zadelen. De toekomst is zon, wind en waterstof. Het fossiele tijdperk is voorbij. Het is fijn dat we kunnen putten uit de kennis en kunde van BayWa r.e., dat wereldwijd al langer wind- en zonne-energieprojecten combineert.’

Dubbelfuncties
GroenLeven is de afgelopen 10 jaar van lokale start-up in Friesland met zonnepanelen op boerendaken uitgegroeid tot een van de marktleiders in zonne-energie. Het bedrijf heeft daarbij de laatste jaren tal van dubbelfuncties ontwikkeld, zoals zonnepanelen op zandwinningsputten, zonnecarports en pv-systemen boven fruit. De markt vraagt volgens het bedrijf echter terecht steeds meer om bredere, integrale energieoplossingen.

Overbelast stroomnet
Het overbelaste stroomnet en de huidige congestie is volgens GroenLeven een grote bedreiging in de strijd om meer hernieuwbare energie waar veel bedrijven tegenaan lopen. Het bedrijf gaat zich daarom met name richten op grote projecten waar op één centrale plek meerdere energieoplossingen mogelijk zijn en omwonenden hiervan kunnen profiteren.

GroenLeven denkt daarbij aan energielandschappen met aandacht voor de maatschappelijke en landschappelijke inpassing. ‘Het voordeel van grootschaligheid is dat je overbelasting van het energienetwerk tegengaat; aansluitingen concentreren zich op één punt in plaats van een elektriciteitsnet met vertakkingen naar kleine projecten’, aldus Pechtold. ‘Bovendien zijn zon en wind complementair – als de zon schijnt, waait het vaak minder hard en andersom – en vormen batterijen en waterstof een oplossing voor het drukke netwerk vanwege de bufferfunctie. Netcongestie is de bottleneck voor duurzaam doorpakken. De kosten voor netuitbreiding zijn enorm en netverzwaring neemt ook vele jaren in beslag. Die tijd hebben we niet, dus moeten we zorgen dat we met elkaar zo efficiënt en goed mogelijk het elektriciteitsnet benutten. Dat kan heel mooi met dit soort oplossingen.’

Door Marco de Jonge Baas

solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie...
voda
0
Inspectie deelt 1.090 boetes uit voor ontbreken energielabel bij verkoop woning

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft tot op heden 1.090 boetes uitgedeeld aan personen en bedrijven vanwege het ontbreken van een energielabel bij de verkoop van een woning.

Sinds november gelden nieuwe boetebedragen als een woning bij verkoop of oplevering niet beschikt over een geldig energielabel. Het boetebedrag voor particulieren is verhoogd van 170 euro naar 435 euro. Als een bedrijf in de fout gaat, dan volgt een boete van 870 euro.

Achterhalen
Het afgelopen jaar heeft de ILT via registercontroles 1.090 boetes opgelegd aan personen of bedrijven die een woning zonder energielabel van de hand deden. Dit is voor de ILT te achterhalen door de overdrachtsgegevens van het Kadaster en de database met geldige energielabels van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland te vergelijken.

De ILT blijft ook de komende tijd controleren op de aanwezigheid van energielabels bij de verkoop en oplevering van woningen.

Energieprestatieberekening
Verkopers van woningen moeten op het moment van de verkoop en oplevering een geldig energielabel beschikbaar stellen aan de koper. Vanaf 1 januari 2021 moet hiervoor een energieadviseur ter plaatse de woning opnemen om de energieprestatieberekening te maken en het energielabel te registreren.

Het verkrijgen van een vereenvoudigd energielabel, met beoordelen van bewijsmateriaal op afstand, is vanaf dit jaar niet meer mogelijk. Het oude boetebedrag was afgeleid van de kosten voor een vereenvoudigd label. Omdat het nieuwe energielabel duurder is, zijn de boetes volgens de ILT naar boven bijgesteld voor voldoende afschrikwekkende werking.

Eerder
2 november 2021
Boete voor ontbreken energielabel omhoog naar 435 euro, handhaving vanaf 1 januari geïntensiveerd
29 juni 2021
Minister Ollongren weigert tijdelijke maximumprijs voor energielabel in te voeren
15 juni 2021
FedEC: ‘Onkunde en desinteresse bij Kamerleden over energielabel is stuitend’
30 maart 2021
Eigen Huis: kosten energielabel te hoog, minister moet per direct ingrijpen

Door Marco de Jonge Baas

solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie...
voda
0
Zijn thuisbatterijen de investering waard?
Dirk Selleslagh
Vandaag om 07:07

Bent u van plan die 11.000 andere Belgen te volgen die dit jaar al een thuisbatterij installeerden? Dan zetten we u op weg aan de hand van vier vragen.

©Klaas Verplancke
Er zijn dit jaar al ruim 30 keer meer thuisbatterijen verkocht dan in 2020. Het gaat om ‘maar’ 11.000 exemplaren, maar de galopperende groeicurve is opvallend.

Thuisbatterijen zijn interessant voor wie zonnepanelen heeft. Ze kunnen overtollig geproduceerde elektriciteit bewaren tot u die nodig hebt. Het voordeel is dat u de stroom niet eerst in het net moet injecteren om hem er nadien weer af te halen, want dat drijft de factuur de hoogte in.

De verkoop van thuisbatterijen wordt aangevuurd door meerdere factoren. Door een arrest van het Grondwettelijk Hof werd het systeem van de terugdraaiende teller voor eigenaars van zonnepanelen stopgezet. Dat heeft direct gevolgen voor wie al een digitale teller heeft: eind september ging het om 126.000 van de 600.000 gezinnen met zonnepanelen. Door het arrest ligt de waarde van de overtollige zonnestroom die in het net geïnjecteerd wordt zo’n vijf keer lager dan voordien.

MEER OVER DIT ONDERWERP
Rush op thuisbatterijen door hoge elektriciteitsprijs
Lees meer

Ook is er het vooruitzicht dat het grootste deel van de netvergoeding vanaf midden 2022 berekend wordt op basis van de pieken in het elektriciteitsverbruik. En zopas was er de steile klim van de stroomtarieven.

De boodschap is duidelijk: verbruik zo weinig mogelijk elektriciteit van het net en probeer zo veel mogelijk van uw zelf opgewekte stroom te verbruiken. Met die opdracht voor ogen komt u meteen bij de thuisbatterij terecht. Wat moet u daarover weten?

1 Welke thuisbatterij past bij mij?
De opslagcapaciteit van uw batterij moet in verhouding staan tot de omvang van uw zonnepaneleninstallatie. Het heeft geen zin om een batterij te installeren die u in één dag maar voor de helft opgeladen krijgt. U moet vooral bekijken hoeveel elektriciteit u gemiddeld kunt opslaan en niet wat uw zonnepanelen maximaal kunnen leveren. Dat maximum wordt alleen op lange en zonnige zomerdagen bereikt. Zulke uitzonderlijke dagen rechtvaardigen normaal de meerprijs voor een hogere opslagcapaciteit niet.

Stel dat op uw dak 13 zonnepanelen liggen die zo’n 3.400 kWh in een jaar produceren. Dat betekent een gemiddelde productie van ongeveer 9 kWh per dag. In dat geval volstaat een thuisbatterij van 6,6 kWh en moet u niet grijpen naar een batterij van 9,8 kWh.

‘Behalve opslagcapaciteit is binnenkort ook het vermogen om pieken te vermijden belangrijk’, zegt Pieter Gysel, partner accountmanager innovatie bij de energieleverancier Eneco. Peak shaving betekent dat je je batterij inzet als je veel stroom verbruikt. Zo vermijd je dat je veel elektriciteit van het net haalt en bijgevolg op basis van die pieken een hogere netvergoeding moet betalen. Peak shaving kan handmatig, maar intussen is er software voor, zegt Gysel. ‘Je kan al redelijk eenvoudig switchen tussen optimalisatiealgoritmen.’

2 Verdien ik de investering in een thuisbatterij terug?
Het goede nieuws is dat de aankoopprijzen van thuisbatterijen gedaald zijn. Tot voor enkele jaren waren er alleen maar dure batterijen met een hoge opslagcapaciteit op de markt. Daarvoor moest u 7.000 tot 10.000 euro neertellen. Intussen zijn er ook batterijen van 6 kWh die zo’n 4.500 euro kosten.

‘Veel batterijfabrikanten werken met kleinere modules die eenvoudig uitgebreid kunnen worden’, zegt Gysel. ‘Dat begint bij 5kWh en gaat tot zelfs 20kWh. Bij Eneco zijn we fan van de kleinere thuisbatterijmodule van 2,28kWh, waarvan je er maximaal vier kan inzetten in dezelfde configuratie. Dan heb je 9,12kWh. Dat is ruimschoots voldoende voor een typische particuliere zonne-installatie.’

Om de terugverdientijd van uw batterijen te berekenen moet u rekening houden met de premie die de Vlaamse overheid sinds 2019 op tafel legt. Momenteel bedraagt die 300 euro per kilowattuur (kWh) voor de eerste 6 kWh. Voor een installatie van 6 kWh krijgt u dus een premie van 1.800 euro. Dan betaalt u nog 2.700 euro uit eigen zak voor een batterij van 4.500 euro. Dat brengt de terugverdientijd op acht jaar. De komende jaren gaat die premie wel gradueel naar beneden. In 2022 krijgt u nog 225 euro tot 4 kWh en 187,5 euro van 4 tot 6 kWh.

‘Wij bieden een batterij van 4,56 kWh aan die na aftrek van de Vlaamse premie nog 2.334 euro kost en waarmee je zo’n 300 euro per jaar extra bespaart’, zegt Gysel. ‘De terugverdientijd is nog geen acht jaar.’

Wie een batterij samen met zonnepanelen installeert, komt doorgaans nog goedkoper uit, omdat dan meteen omvormers worden gebruikt die passen bij thuisbatterijen. De omvormers die alleen voor zonnepanelen bedoeld zijn, zetten gelijkstroom om in wisselstroom en sturen die van de stroominstallatie van het huis naar het net of naar een batterij. De omvormer van uw zonnepanelen werkt maar in één richting. Maar uw batterij moet kunnen op- en ontladen, wat betekent dat u een extra omvormer nodig hebt.

Wie een batterij samen met zonnepanelen installeert, komt meestal goedkoper uit dan bij een aparte plaatsing. Dan wordt meteen de juiste omvormer gezet.
Als de batterij samen met de zonnepanelen wordt geïnstalleerd, kunt u gaan voor een gecombineerde omvormer die zowel voor de zonnepanelen als voor de batterij werkt. ‘De meerprijs voor één batterijmodule bij de installatie van zonnepanelen is slechts 1.250 euro’, zegt Gysel. ‘Daar gaat dan nog een Vlaamse premie van 687 euro af. Die batterij levert je ongeveer 200 euro per jaar op, wat de terugverdientijd erg kort maakt.’

voda
0
Deel 2:

3 Kan ik een thuisbatterij gebruiken om verbruikspieken af te toppen?
Binnenkort wordt het belangrijk om hoge verbruikspieken te vermijden. Op 1 juli 2022 wordt het capaciteitstarief ingevoerd: dan wordt voor 80 procent van de netkosten rekening gehouden met uw piekverbruik en voor 20 procent met uw totale verbruik. Op dit ogenblik worden de netkosten alleen berekend op basis van de hoeveelheid stroom die u afneemt.

Het gevolg is dat u meer zult betalen als u toestellen die veel stroom slurpen tegelijk gebruikt. De digitale meter registreert uw verbruik per kwartier. Het kwartier met het hoogste verbruik per maand - de maandpiek - wordt de basis van uw factuur. De distributienetbeheerder maakt over een periode van een jaar een gemiddelde van die maandpieken.

Eigenaars van zonnepanelen hadden normaal lagere netkosten dan gezinnen zonder zonnepanelen, omdat ze minder elektriciteit van het net halen. Maar bij het capaciteitstarief riskeren zonnepaneleneigenaars meer te moeten betalen. Ze verbruiken in totaal minder van het net, maar kennen normaal dezelfde pieken als consumenten zonder zonnepanelen.

Vaak produceren zonnepanelen wel voldoende elektriciteit om piekmomenten op te vangen. Maar niet-gebruikte productie verdwijnt op het net en moet er nadien weer worden afgehaald. De oplossing die doorgaans wordt aangedragen: spreid het elektriciteitsverbruik beter door de dag. Dat is voor een deel mogelijk, maar het werkt een groot deel van de overtollige elektriciteit niet weg.

De overtollige stroom opslaan om hem op piekmomenten te gebruiken lijkt dan een goed idee. Maar u zal nog altijd doordacht uw elektrische apparaten moeten gebruiken. Met een volgeladen batterij van 6,6 kWh kunt u ’s avonds een wasmachine en daarna een droogkast laten draaien. De eerste verbruikt 2,3 kWh per beurt en de tweede 3 kWh per beurt. Naar televisie kijken en een maaltijd opwarmen kunnen tegelijk ook nog, want die toestellen verbruiken weinig meer dan 0,1 kWh.

Als je elektrisch verwarmt met een warmtepomp, is de meerwaarde van een thuisbatterij vaak heel beperkt.
Marc van Hamme
woordvoerder Eneco
Maar niet alle stroom die in de batterij zit, kunt u tegelijk aanspreken. Als uw batterij van 6,6 kWh een piekvermogen van 3,5 kW heeft en uw wasmachine en droogkast staan tegelijk op met een gezamenlijk verbruik van 5,3 kWh, dan kan de batterij dat niet volledig trekken. Ze zal de eerste 3,5 kW aan vermogen leveren en het resterende vermogen zal via het net worden aangeleverd.

Het succes van het samenspel tussen uw thuisbatterij en uw elektrische toestellen moet komen van de slimme aansturing van de batterij en de toestellen. ‘Onze klanten zijn geen voltijdse energiemanagers van hun huis’, zegt Mark Van Hamme, de woordvoerder van Eneco. ‘Energieleveranciers moeten meer optreden als energieregisseurs en zo klanten ontzorgen en meerwaarde bieden. De taken in de achtergrond dienen dus te worden geautomatiseerd en geoptimaliseerd.’

4 Heeft de combinatie van een thuisbatterij met een warmtepomp zin?
Nu de klimaatbeslissingen van de overheid ons naar warmtepompen duwen, is de vraag hoe we het energieverbruik van die elektrische verwarming kunnen beheren en beheersen. Van Hamme tempert het enthousiasme: ‘De combinatie van zonnepanelen met een thuisbatterij kan in veel situaties interessant zijn, maar de meerwaarde van de thuisbatterij bij elektrisch verwarmen is vaak heel beperkt. De reden is simpel: uw grootste vraag situeert zich in de winter en de opwekking van stroom beperkt zich in ruime mate tot de zomer.’

Een berekening van Eneco ter voorbeeld. Een zonnepaneelinstallatie van 4 kilowattpiek (kWp) kan in januari zo’n 3 kWh per dag produceren. Voor een warmtepomp gaat de energieleverancier in die maand uit van 4,3 kWh verbruik in de ochtendpiek tussen 7 en 9 uur en van 4 kWh in de avondpiek tussen 17 en 19 uur.

‘Wij bieden een batterij van 4,56 kWh aan die na aftrek van de Vlaamse premie nog 2.334 euro kost en waarmee je zo’n 300 euro per jaar bespaart’, zegt Eneco. ‘De terugverdientijd is nog geen acht jaar.’
Het is meteen duidelijk dat het niet mogelijk is met die dagproductie de warmtepieken volledig weg te werken als u een thuisbatterij hebt. Wat wel kan, is het piekvermogen voor een deel en gespreid naar beneden halen, om aan peak shaving te doen.

Met 3 kWh per dag, verspreid over de zes piekuren, levert dat een peak shaving van 0,5kW/u op. Als je dat in alle koudere maanden van november tot maart kan doen, levert dat een bescheiden voordeel van 9 euro per jaar op.

www.tijd.be/netto/analyse/energie/zij...
voda
0
Hoge gasprijs: vraag naar isolatie, warmtepompen, zonnepanelen en zonneboilers verdubbeld

De hoge prijzen voor stroom en gas heeft geleid tot een verdubbeling van de vraag naar warmtepompen, woningisolatie, zonneboilers en zonnepanelen. Dat meldt de NVDE, Holland Solar en Vereniging Warmtepompen.

De 3 brancheorganisaties hebben samen met Branchevereniging Bodemenergie een inventarisatie onder hun leden gehouden. De stijging van de vraag wordt volgens de ondervraagde bedrijven vooral veroorzaakt door de hoge gasprijs.

Tot 6 keer meer
Isolatiebedrijven en leveranciers van warmtepompen, zonneboilers en zonnepanelen melden forse stijgingen in de vraag, tot zelfs meer dan 6 keer zo veel als de voorgaande maand (red. de enquête is half oktober uitgevoerd en kende 86 respondenten).

maand. Vooral de vraag naar warmtepompen en zonnepanelen steeg de pan uit. Vrijwel alle

bedrijven melden een stijging. Bijna de helft van de warmtepompbedrijven meldt een meer dan 2 keer zo grote vraag. Bij zonnepanelen ziet 40 procent van de geënquêteerden meer dan een verdubbeling van de vraag. Ruim de helft van de isolatiebedrijven meldt dat de vraag is gestegen. Bij 2 bedrijven was de vraag zelfs 4 tot 6 keer zo groot.

Zakelijke markt
Ook in de zakelijke markt is de interesse in verduurzaming gestegen. Twee derde van de bedrijven meldt een stijging van de vraag in oktober ten opzichte van september. Bij een kwart is sprake van meer dan een verdubbeling.

De hoge aardgasprijs wordt genoemd als een belangrijke oorzaak, naast andere factoren, zoals het feit dat de deadline voor het verduurzamen van bedrijfspanden en overheidsgebouwen dichterbij komt. Per 1 januari 2023 moeten kantoren immers minimaal energielabel C hebben.

Google
Data over het zoekgedrag op Google naar de termen ‘gasprijs’, ‘zonnepanelen’, ‘isolatie’ en ‘warmtepompen’ ondersteunen de bevindingen uit de NVDE-inventarisatie dat de interesse hierin toenam. Met name kort na de plotselinge stijging van de aardgasprijs en de publiciteit daarover, zochten veel mensen op deze termen. Het aantal mensen dat zocht naar ‘zonnepanelen’ was in de afgelopen 5 jaar nog nooit zo hoog, terwijl het normaal vooral in het voorjaar relatief hoog is, in plaats van in oktober.

Subsidie
De NVDE vindt het verstandig om het beschikbare budget binnen de ISDE-subsidie mee te laten groeien met de vraag. Bovendien pleit de NVDE er voor dat isolatiesubsidie ook beschikbaar is voor mensen die 1 isolatiemaatregel willen doorvoeren. Nu wordt alleen subsidie toegekend als men 2 isolatiemaatregelen neemt. ‘Laten we mensen in staat stellen om het ijzer te smeden nu het heet is en niemand teleurstellen’, aldus NVDE-directeur Olof van der Gaag. ‘Zorg dat er voldoende subsidie beschikbaar is voor alle mensen die nu hun aardgasverbruik willen verminderen en verlaag de drempels. Zo draagt de overheid eraan bij dat zij structureel minder afhankelijk worden van aardgas. Of er zelfs helemaal buiten kunnen.’

Door Edwin van Gastel

solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie...
2.991 Posts, Pagina: « 1 2 3 4 5 6 ... 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 ... 146 147 148 149 150 » | Laatste
Aantal posts per pagina:  20 50 100 | Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met uw e-mailadres en wachtwoord.

Direct naar Forum

Markt vandaag

 AEX
886,83  +4,20  +0,48%  14:55
 Germany40^ 18.131,70 -0,16%
 BEL 20 3.875,99 +0,03%
 Europe50^ 4.993,70 -0,26%
 US30^ 38.306,55 +0,25%
 Nasd100^ 17.794,20 +0,54%
 US500^ 5.113,28 +0,35%
 Japan225^ 38.388,17 +0,11%
 Gold spot 2.332,95 -0,21%
 EUR/USD 1,0709 +0,13%
 WTI 83,23 -0,49%
#/^ Index indications calculated real time, zie disclaimer

Stijgers

Philips Konin... +36,34%
Alfen N.V. +14,79%
NX FILTRATION +4,53%
Corbion +4,46%
EXOR NV +4,15%

Dalers

Vastned -6,43%
VIVORYON THER... -5,00%
ASMI -2,85%
ADYEN NV -2,58%
BESI -2,19%

EU stocks, real time, by Cboe Europe Ltd.; Other, Euronext & US stocks by NYSE & Cboe BZX Exchange, 15 min. delayed
#/^ Index indications calculated real time, zie disclaimer, streaming powered by: Infront