Terug van nooit weggeweest: De dreigende ondergang van de eurozone
Europese Commissie wil met gelijktrekken sociale zekerheid (= forse verlaging voor Nederlanders) permanente welvaartsoverdracht van Noord naar Zuid Europa bewerkstelligen – Hoofdeconoom DZ-bank: Duitsland moet uit de eurozone treden
De eurozone bestaat alleen nog dankzij het infuus van de ECB, dat echter niet lang meer zal werken. 'Beter een verschrikkelijk einde dan eindeloze verschrikkingen,' stelt hoofdeconoom Stefan Biefmeier daarom.
Door de migrantencrisis, Syrië / ISIS en in mindere mate (maar zeker niet minder gevaarlijk) Oekraïne zijn de gigantische financiële problemen van de eurozone vorig jaar naar de achtergrond gedrukt. Sommige beweren zelfs dat schokkende gebeurtenissen zoals de terreuraanslagen van ‘Parijs 13-11’ de gevestigde orde wel érg goed uitkwamen om de aandacht van de bevolking af te leiden van de dreigende –en volgens veel analisten nog altijd onvermijdelijke- ondergang van de totaal mislukte Europese muntunie, die nu zelfs modelland Finland aan de rand van de afgrond heeft gebracht.
Muntunie verwoest bestaansbasis
Zelfs columnist Wolfgang Münchau van het pro-Europese linkse Duitse Spiegel erkende rond kerstmis dat ‘de euro helemaal geen muntunie is, maar veel meer lijkt op de goudstandaard – en die is uit elkaar gespat. Ik voorspel voor de euro hetzelfde.’ Professor Joachim Starbatty, lid van de ALFA partij in het EP en mede auteur van ‘Het Euro-Avontuur loopt op zijn einde’ waarin hij samen met bekende namen zoals Wilhelm Hankel en Karl Albrecht Schachtschneider beschrijft ‘hoe de muntunie onze bestaansbasis verwoest’, reageerde met een open brief waarin hij stelt dat de euro in de verste verte géén goudstandaard is, maar inderdaad wel degelijk zal instorten.
Münchau constateerde in zijn artikel dat de euro wel moet instorten, omdat de Europese schuldenstaten net als destijds bij de goudstandaard gedwongen worden om een begrotings- en bezuinigingsbeleid te voeren dat stap voor stap hun economieën en sociale systemen ondermijnt en uiteindelijk compleet zal verwoesten.
Volgens Starbatty is dit echter de enige overeenkomst tussen de euro en de oude goudstandaard, die door het verschil in vraag en aanbod en de prestaties van de verschillende landen zorgde voor een stabilisering van het wisselkoersmechanisme. De lidstaten van de eurozone kunnen echter niet langer hun eigen munt af- of juist opwaarderen, noch hun eigen rente bepalen.
Zuiden ging ver boven zijn stand leven, schulden explodeerden
Iedereen weet inmiddels wat er gebeurde na de invoering van de euro. De rente zakte voor alle landen, ook degenen die altijd een zwakke munt hadden die nodig was om hun concurrentiekracht overeind te houden, naar het lage Duitse en Nederlandse niveau. Gevolg was dat deze zuidelijke lidstaten massaal goedkoop geld leenden waarmee ze ver boven hun stand gingen leven. Aanvankelijk zorgde dat voor een sterke economische opleving (er werden immers bakken met ‘nieuw’ en bijna gratis geld uitgegeven, lonen, uitkeringen en pensioenen werden fors verhoogd, et cetera).
Zowel de staats- als publieke schulden in deze landen explodeerden hierdoor. Door de stijgende loonkosten verloren deze traditioneel minder presterende landen hun enige concurrentievoordeel: een zwakke munt, en daaraan gekoppeld lagere lonen en goedkopere producten. Zo werd het historische verschil tussen noord en zuid, dat altijd netjes werd gladgestreken doordat iedere lidstaat zijn eigen munt had, binnen zeer korte tijd een enorme, inmiddels onoverbrugbare kloof.
Europese Commissie wil sociale zekerheid gelijktrekken
Het eurosysteem dwingt de zwakkere zuidelijke landen via belastingverhogingen, verminderen van de staats- en sociale uitgaven en loondalingen tot interne afwaardering. Steeds minder schuldenlanden willen hieraan meewerken omdat hun verwende kiezers de pijnlijke ingrepen niet pikken. De EU-Commissie werkt daarom aan een plan om de sociale zekerheid te vergemeenschappelijken, wat neerkomt op een supranationale financiële gelijktrekking.
Professor Starbatty betwijfelt of deze directe financiële transfers van Noord naar Zuid de concurrentiekracht van het zuiden kunnen versterken en voldoende nieuwe banen kunnen scheppen, nog even los van het feit dat deze transfers ten koste zullen gaan van de sociale zekerheid en welvaart in de sterkere noordelijke landen.
Europees Parlement houdt serieus rekening met exit(s)
In dit verband is het opmerkelijk dat de groep van Verenigde Europese Linkse partijen in het Europese Parlement een motie heeft ingediend waarmee werd gevraagd om ‘landen die uit het eurosysteem treden omdat dit het herstel van hun economie tegenhoudt, tijdens de overgangstijd aanpassingshulp van de EU’ te geven. Kortom: er wordt in Brussel wel degelijk serieus rekening gehouden met een exit uit de eurozone van één of meerdere lidstaten.
Starbatty: ‘Volgens de maatstaven van economisch en uiteindelijk ook politiek verstand zou het einde van het eurosysteem of –positief voorgesteld- zijn nieuwe start binnen afzienbare tijd te zijn verwachten.’
Hervormingen Zuid Europa mislukt
Stefan Biefmeier, hoofdeconoom van de DZ Bank, ziet zelfs niets meer in een herstart, en vindt dat Duitsland gecontroleerd uit de eurozone moet treden voordat er een ongecontroleerde ineenstorting plaatsvindt.
De strijd om de euro en Europa is in zijn ogen geëscaleerd nadat de kiezers in landen zoals Portugal en Spanje regeringen die wilden hervormen hebben weggestemd. Ook Italië en Frankrijk zijn om deze reden afgestapt van bezuinigingen en hervormingen.
Tegelijkertijd is de Europese Centrale Bank weinig anders dan een ‘bailout machine’ voor de failliete zuidelijke staten en banken geworden. De hoop dat deze zuidelijke landen ondertussen de lage rente zouden gebruiken voor de broodnodige structurele hervormingen van hun economieën en sociale systemen, is echter een ijdele gebleken. Het tegendeel gebeurde zelfs, waardoor de verschillen tussen Noord en Zuid alleen maar groter zijn geworden.
‘Beter een verschrikkelijk einde dan oneindige verschrikkingen’
Biefmeier schrijft dat hij heel lang positief over de euro is geweest, maar dat hij niet langer ‘idealistische ideeën’ kan volgen die niet in overeenstemming zijn met de realiteit. De ECB zal niet veel langer door kunnen gaan met het stabiliseren van de eurozone door het onbeperkt opkopen van (staats)obligaties, en de oplossingen die Brussel wil wentelen de enorme financiële risico’s en geëiste offers vrijwel uitsluitend af op de noordelijke landen, met name Duitsland en Nederland, wat eveneens voor grote maatschappelijke en politieke spanningen zal zorgen.
‘Beter een verschrikkelijk einde dan oneindige verschrikkingen,’ stelt de econoom daarom. De sterkere landen in het noorden moeten zich serieus afvragen of het politiek en economisch nog wel verstandig is lid van de eurozone te blijven. Zijn daar voldoende twijfels over, dan ‘zou het consequent zijn als Duitsland samen met een paar andere landen (Nederland, Oostenrijk, Finland) begint de uittreding te managen.’
De kosten zullen zeer hoog zijn en de gevolgen vooral in de eerste jaren negatief, maar desondanks is een gecontroleerde uittreding in zijn ogen onvermijdelijk. Het alternatief is namelijk nog veel pijnlijker: doorgaan op de huidige weg richting de afgrond, waardoor de eurozone en misschien zelfs de hele EU uiteindelijk met een grote knal uiteen zal spatten. Dus gecontroleerd of ongecontroleerd, het resultaat is hetzelfde: de eurodroom is uitgedroomd.