AEX doorstaat coronastorm
(ABM FN-Dow Jones) De AEX had in 2020 te kampen met een ongekende en vooral onbekende crisis; die van een virusuitbraak die de hele wereld, inclusief de financiële markten trof.
De Amsterdamse hoofdgraadmeter wist echter stand te houden en bereikte in de laatste dagen van het jaar zelfs nog een nieuwe jaartop, hoewel de index vandaag ruim een half procent lager sloot.
Op een slot van 624,61 punten op 31 december 2020, steeg de AEX op jaarbasis uiteindelijk 3,3 procent, na een plus van bijna 24 procent in 2019.
Volgens beleggingsspecialist Justin Blekemolen van Lynx zijn het techfondsen als Prosus, Adyen en Just Eat Takeaway die de AEX dit jaar wisten te redden.
"De AEX-index wist dan ook veel sterker te herstellen dan de meeste andere Europese indices", aldus de marktkenner, die erop wees dat veel grote Europese beurzen, zoals die in Parijs en Brussel, maar ook de Eurostoxx 50 over heel 2020 met verlies eindigden.
Op Wall Street wisten de drie grote indexen dit jaar record na record te breken en staan ze op jaarbasis overtuigend in de plus. De Nasdaq profiteerde van de vraag naar techaandelen en noteert op jaarbasis dik 40 procent hoger.
Coronacrisis domineert
Coronavirus, Covid-19, coronamaatregelen, lockdowns, coronavaccins. Het waren dé woorden die de beurzen dit jaar vaak beroerden. In maart, toen duidelijk werd dat het virus niet alleen in Azië rondging, en strenge maatregelen werden genomen om de uitbraak in te dammen, zakten de financiële markten in elkaar. De AEX dook half maart zelfs even onder de 400 punten.
De paniek onder beleggers was groot, met name vanwege de gevolgen van de pandemie. Door verregaande lockdowns kwamen economieën en vliegverkeer stil te liggen en kwamen ook bedrijven in zwaar weer. In december kwam er pas wat licht aan het eind van de tunnel met de goedkeuring van de eerste coronavaccins. Die worden momenteel wereldwijd uitgerold, maar het zal nog even duren voor een groot deel van de mondiale bevolking is gevaccineerd en de wereld terugkeert naar normaal.
Centrale banken en overheden aan zet
Om de zwaarste economische klappen op te vangen werd andermaal een flink beroep gedaan op de grote centrale banken. De Amerikaanse Federal Reserve startte een omvangrijk opkoopprogramma en voerde voortdurend liquiditeitsoperaties uit om de financiële markten te stabiliseren. Ook in Japan, het Verenigd Koninkrijk en de eurozone ging de geldkraan verder open.
Momenteel pompt de Fed maandelijks 120 miljard dollar in de markt en de Europese Centrale Bank heeft een pakket ter waarde van 1.850 miljard euro opgetuigd. De rentes zullen de komende jaren niet worden verhoogd, omdat de inflatie ver achterblijft bij de prijsstabiliteit van rond de 2 procent die wordt geambieerd.
Monetair ingrijpen is echter niet voldoende. Ook overheden zullen de economie flink moeten stimuleren tijdens én na de coronacrisis. In de Europese Unie werd lang gesteggeld over een coronaherstelfonds van 750 miljard euro, opgesplitst in 390 miljard euro aan subsidies en 360 miljard euro aan leningen. Zwaar getroffen lidstaten krijgen deze subsidies en leningen alleen wanneer ze voldoen aan een aantal voorwaarden en de Europese Commissie en overige lidstaten moeten akkoord gaan met de gevraagde steun. Verder zet de EU ook het Europees Stabiliteitsmechanisme in en komt de Europese Investeringsbank in actie. Verder ondersteunen lidstaten zelf hun eigen economieën.
Op de valreep werd in de Verenigde Staten de afgelopen dagen nog een extra stimuluspakket van 900 miljard van kracht, maar dat had na het verlopen van delen van het eerste steunprogramma uit maart behoorlijk wat voeten in de aarde.
Amerikaanse presidentsverkiezingen
Zo wilde zittend president Donald Trump zijn handtekening niet zetten als een eenmalige cheque aan Amerikanen niet werd verhoogd van 600 naar 2.000 dollar. Uiteindelijk gaf hij toch toe maar wel met de boodschap aan zijn Republikeinse partij dat ze voor 2.000 dollar moesten stemmen.
Het is een van de laatste wapenfeiten van Trump die 20 januari plaats zal maken voor voormalig vicepresident Joe Biden. Begin november werd Biden verkozen tot nieuwe president van Amerika. Trump sprak vervolgens van grootschalige verkiezingsfraude, maar in de rechtbank en zelfs bij het Hooggerechtshof ving hij bot.
Voor de aandelenmarkten was Trump de afgelopen vier jaar een vloek en een zegen, met name door zijn onvoorspelbaarheid en veelvuldig Twitter gebruik. Biden zal wat dat betreft voorspelbaarder zijn, al is het de vraag of hij de ruimte krijgt om meer stimuleringsmaatregelen te nemen.
"Daarvoor zijn de Senaatsverkiezing in Georgia op vijf januari belangrijk. Het gaat om de laatste twee Senaatszetels die nu nog in Republikeinse handen zijn. Bij winst van de Democraten krijgt Biden de macht over het Congres en kan hij zijn politieke agenda uitvoeren zonder compromissen met en tegenwerking van de Republikeinen", aldus econoom Luc Aben van Van Lanschot Kempen.
"Als de Senaat in handen van de Republikeinen blijft dan wordt de macht van Biden aanzienlijk gekortwiekt. Die verkiezingen kunnen de positief gestemde financiële markten even in een wachtstand zetten."
Brexit
Ze hadden er maar vierenhalf jaar voor nodig, maar eind 2020 wisten de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk dan toch een vrijhandelsakkoord te sluiten. Net op tijd want op 31 december loopt de transitieperiode af, nadat een jaar geleden Brexit van kracht werd. Op 1 januari behoort het VK niet langer tot de interne markt van de EU of de douane-unie.
Zoals wel vaker in de ruim vier jaar sinds het referendum waarbij een meerderheid van de Britten koos voor Brexit, werd pas op het laatste moment een deal gesloten, na maanden van getouwtrek over een gelijk speelveld, de visserij en andere zaken en voortdurend uitstel van deadlines.
"Het feit dat er een deal ligt, is een grote opluchting voor beide kanten. Niemand wil 2021 ingaan met een no-deal Brexit", aldus marktanalist Naeem Aslam van AvaTrade.
Volgens econoom Aben van Van Lanschot Kempen zijn beleggers absoluut nog niet verlost van het Brexitdossier.
"Het is niet duidelijk of financiële dienstverleners in de Londense City nog op huidige voet producten en diensten kunnen aanbieden op de Europese markt? Verder zijn er kwesties rond de uitwisseling van data en rond concurrentie. Er is genoeg stof om de komende tijd over door te praten."
Het Britse pond stond dit jaar onder druk ten opzichte van de euro.
De euro wist dit jaar behoorlijk terrein te winnen. De dollar als veilige haven stond vaker onder druk, onder meer omdat het zo lang duurde voor er nieuwe stimuleringsmaatregelen werden genomen in de VS.