Hoe de Russische centrale bank haar beste wapen verloor om de dalende roebel, de bankrun en sancties te trotseren
Charly Pohu 1 uur geleden
Business AM
Door internationale sancties lijdt de roebel zware verliezen. De Centrale Bank van Rusland heeft grote hoeveelheden buitenlands kapitaal vergaard als buffer tegen de val, maar kan dit niet langer verhandelen. De instelling probeert intussen stand te houden middels controles ván en beperkingen óp kapitaal dat het land verlaat. Het Russische volk heeft zijn lonen en spaargeld in waarde zien dalen, en haast zich naar de banken.
Lange rijen voor banken en geldautomaten in steden over heel Rusland; het is intussen een bekend beeld op de sociale media. De Russen halen hun bankrekeningen leeg, wat aantoont dat de economie van het land het zwaar te verduren heeft.
De roebel heeft een historisch dieptepunt bereikt. Sinds het begin van het jaar heeft de munt 28 procent van zijn waarde verloren ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Op de handelsdag van maandag was één dollar op een bepaald moment 119 roebel waard; bij de sluiting was het 107 roebel. De Russische munt verloor 20 procent van zijn waarde ten opzichte van een dag eerder, meldt CNBC.
Om weer enige stabiliteit te krijgen, heeft de Russische centrale bank de rentevoet flink opgeschroefd: van 9,5 procent naar 20 procent; een strategie die de instelling al vaker heeft toegepast, telkens wanneer de nationale munt in moeilijkheden verkeerde na de aankondiging van internationale sancties.
Elvira Nabiullina, het hoofd van de bank die bekend staat als kritisch tegenover Poetin, heeft ook controlemaatregelen genomen om de hoeveelheid kapitaal die het land verlaat te beperken. Zij was van plan buitenlandse valuta te verkopen om de verliezen op de roebel te compenseren, maar internationale sancties beletten haar dat.
Kapitaalcontrole
Volgens Maximilian Hess, een deskundige op het gebied van de Russische economie aan het Foreign Policy Research Institute, heeft deze kapitaalcontrole “het grootste rampscenario kunnen voorkomen.” Het Noorse pensioenfonds, bijvoorbeeld, heeft gezegd dat het zich wil ontdoen van zijn Russische activa. Maar door de controles zal Noorwegen niet in staat zijn die activa te verkopen in ruil voor buitenlandse valuta.
De controles zijn echter een lapmiddel, zegt Hess. Geleidelijk aan zullen de spelers manieren vinden om ze te omzeilen, ook al blijven ze bestaan, denkt hij.
“Ik verwacht ook wanbetalingen van Rusland. Er is al een run op de banken aan de gang, en daarbij zullen heel wat zaken door elkaar worden geschud”, vervolgt de deskundige.
Internationale sancties en deviezenreserves
Sinds de inval in Oekraïne regent het economische sancties tegen Rusland. Uitsluiting van SWIFT, sluiting van het luchtruim voor Russische bedrijven, bevriezing van transacties van en naar de Centrale Bank. De maatregelen tegen het land zijn ongekend: zelfs Zwitserland, gewoonlijk neutraal, heeft zich achter de sancties geschaard.
“We zullen de tegoeden van de Russische centrale bank bevriezen”, kondigde Ursula von der Leyen zondag in een verklaring aan. “Dit zal tot gevolg hebben dat haar transacties worden bevroren. En het zal het onmogelijk maken voor de centrale bank om haar activa te liquideren.”
De centrale bank had in de afgelopen weken recordhoeveelheden kapitaal vergaard: tot een totale reserve van 630 miljard dollar. Dat diende als buffer tegen verliezen in de roebel in geval van internationale sancties. Maar de sancties verbieden nu dit soort uitwisselingen.
“Ik denk dat de targeting van de reserves van de centrale bank het belangrijkste nieuws is in deze”, vertelt Kamakshya Trivedi, een valutaspecialist bij Goldman Sachs, aan CNBC. Deze reserve “was de belangrijkste en eerste verdedigingslinie tegen sancties op plaatselijke Russische tegoeden. Ik denk dat met dit doelwit, het bevriezen van deze reserves, het voor Rusland heel moeilijk wordt om de roebel effectief te verdedigen tegen het soort druk dat u ziet. Ik denk dus dat we moeten verwachten dat de roebel vrij zwak zal handelen, en het soort volatiliteit dat we vandaag op de markten zien, is geen verrassing.”
Volgens de deskundigen zou de roebel dan ook verder moeten dalen. Het valt nog te bezien in hoeverre Vladimir Poetin hierdoor zal buigen.
(lb/lp)