Koffiekamer « Terug naar discussie overzicht

Klimaatdiscussie: opwarming aarde door mens of natuur

rationeel
1
Het grote raam in het knusse arbeiderswoninkje van Joop Lageveen (75) op de Kearnstien 21 is als een schilderij uit vervlogen tijden. Dat panorama… Een skûtsje dobberend in de Oostelijke Dijksgracht, de oude Friese huisjes en daarachter De Pijp, de fabriekspijp van Nooitgedagt.
rationeel
1
„’s Ochtends om zes minuten voor zeven snerpte De Fluit hier door IJlst. Vier minuten later nogmaals en om klokslag zeven uur voor de derde keer. Dan moest je op je werkplek zijn, anders kreeg je een kwartje boete. De iets te fanatieke voorman van de speelgoedafdeling stond bovenaan de trap met een lijst in z’n hand, waarop hij overtreders noteerde. Poepjes – een bonkige gewezen visserman uit Woudsend – was een paar seconden te laat, pakte die voorman bij z’n strot en liet hem uit het raam bungelen. ’Doorkrassen die boete, of ik donder je naar beneden’, riep hij. Het waren stoere kerels, hondstrouw aan Nooitgedagt, ze bleven niet thuis met een griepje, maar je moest ze niet kloten met ambtenarij.”
rationeel
1
Machtig mooi

De ogen van Joop Lageveen stralen als hij terugdenkt aan zijn veertig arbeidsjaren in De Fabriek. „Mooi werk, man.” Dat hout, waarvan hij werkbanken moest maken… „Machtig mooi.” Zijn afdelingsdirecteur was Aldert-baes, maar die zag hij zelden. De Nooitgedagten waren altijd druk, ook buiten de fabriek. In het schoolbestuur of in de gemeenteraad. Want IJlst – één van de Friesche Elf Steden – wás Nooitgedagt, 365 dagen per jaar en helemáál als het vroor. „Dan stonden de bestelbusjes om vijf uur ’s morgens al in een file voor de poort te wachten op hun lading schaatsen, de Friese doorlopers, later de Noren.”
rationeel
1
Friesland, verdwenen nijverheid, veranderende mensenlevens… De situatie in het 3000 zielen tellende stadje doet denken aan Hoe God verdween uit Jorwerd, indringend boek van Geert Mak. Hoe Nooitgedagt verdween uit IJlst, of nog beter eigenlijk: Hoe Nooitgedagt nóóit verdween uit IJlst. Want de fabriek mag dan aan het begin van een nieuw millennium al zijn platgegooid, de geest van de familie Nooitgedagt waart nog altijd rond aan de Galamagracht, met de nostalgische Stadsherberg Het Wapen van IJlst als officieus bij-museum. De Nooitgedagt-schaatsen liggen er in de vensterbank, foto’s van de fabriek in haar gloriedagen hangen er aan de muren en door de ramen zie je De Pijp, die eigenlijk ook gesloopt had moeten worden, maar dankzij een inzamelingsactie – opbrengst: 40.000 gulden – werd gered en aldus nog altijd het gezicht bepaalt van het stadje.
rationeel
1
Gestreden

Er is gestreden om de schaats-, gereedschap- en speelgoedfabriek voor IJlst te behouden, want een trots familiebedrijf laat je niet zomaar verdwijnen. De vijfde generatie Nooitgedagten was aan de beurt om het stokje over te nemen en toen ging het mis. Een geschikte nieuwe directeur uit eigen familiekring was er niet en iemand ’van buiten’ aantrekken was onbestaanbaar. De handel werd ook steeds moeilijker, dus moest er worden verkocht, tot intens verdriet van de oude generatie. ’Ik kan pake (opa, red.) Jan-baes straks in de hemel niet onder ogen komen’, zei Fokke Nooitgedagt. ’Of jij pake boven nou wel of niet tegenkomt’, reageerde z’n achterneef, directeur Wieb Attema (achterkleinzoon van stichter Jan-baes), ’je bezit niet meer dan één procent van de aandelen en kunt de verkoop dus niet tegenhouden’. Engelsen namen Nooitgedagt in 1998 over, verkochten het aan Amerikanen, die het bedrijf weer snel doorschoven naar andere Amerikanen. De mensen waren cijfers geworden, de waarde van de fabriek was verworden tot de waarde van het klantenbestand.
rationeel
1
De verkilling was volgens Joop Lageveen al ingezet door Attema, ’een verwende apekop, die anders dan de Nooitgedagten handel belangrijker vond dan arbeiders’.
rationeel
1
Johan Nooitgedagt – heden ten dage voorzitter van de Vissersbond – was toen als telg van de vijfde generatie al een andere richting ingeslagen. Zoon van Jarich-baes, algemeen directeur in de tijd dat Joop Lageveen te maken had met Aldert Nooitgedagt.
rationeel
0
Johan wilde – wist hij al op jonge leeftijd – váren, niet vergaderen in directiekamers. Hij was wel z’n eerste negentien levensjaren lang de zoon-van-de-baas in IJlst waar ook een levendige scheepsbouw bestond, maar toch bijna alles draaide om Nooitgedagt. „Voordeel was dat je een bekende was in het stadje – wie wil dat nou niet? –, nadeel dat je automatisch werd gezien als verwend knaapje. Had ik een paar centen omdat ik me uit de naad had gewerkt in een vakantiebaantje – nee niet in de fabriek, ergens anders kon ik meer verdienen – zeiden ze in IJlst: ’Dat zal hij wel van z’n vader hebben gekregen’. Maar zo scheutig was pa niet in zijn calvinistische gezin.”
rationeel
1
Aan de keukentafel werd steeds vaker over geld gepraat. De tijden dat alleen IJlst al 25 schaatsenmakers telde en Friesland 700 was voorbij, het machtige Nooitgedagt was als een van de laatsten overgebleven en moest de broekriem aanhalen.
rationeel
1
Pakhuis vol

We lopen met de nazaat van het roemruchte ondernemersgeslacht over de Galamagracht. Hij wijst naar het woonhuis op nummer 10. „Dat was vroeger een pakhuis vol schaatsen. En de familie maar hopen dat het hard genoeg zou vriezen om die opslagruimte leeg te krijgen. De handel in speelgoed en gereedschap werd ook steeds moeilijker. De kwaliteit was eigenlijk te goed, het spul ging lang mee en er hing een prijskaartje aan. Er kwamen steeds meer doe-het-zelvers, die voor één klusje een beitel nodig hadden en dus naar Gamma of Karwei gingen.”
rationeel
1
Met rode oortjes luisterden Johan, z’n broers Jan en Dick en z’n zus Sary hoe vader Jarich met moeder Ans besprak dat er privégeld in de zaak moest worden gestopt.
rationeel
1
Die kwaliteit van de Nooitgedagtproducten, Joop Lageveen genoot ervan. Zeventigduizend werkbanken heeft hij in z’n leven gemaakt, in de loods met uitzicht op de Ruiterpolder, waar in het voorjaar de kieviten neerstreken en ’s winters werd geschaatst. Elders in de fabriek gold later de ’op tarief’-regel: je moest zoveel per uur produceren en zat je daar tien procent boven, dan kreeg je tien procent meer loon. „Een rotregel”, vond Lageveen. „Zorgde voor tweespalt op de werkvloer. De ouderen – echte vakmannen – hielden de kwaliteit in de gaten, de jongeren ramden maar raak en pakten die tien procent extra.”
rationeel
1
Er stonden vier kerken in het stadje, er was een voetbalclub, in Het Wapen van IJlst kon je biljarten en/of zuipen en verder gebeurde er niks. Op 5 december speelde Nooitgedagt letterlijk voor Sinterklaas in IJlst en voor de kerst ging de vrouw van Aldert-baes met een presentje bij de arbeiders langs.
rationeel
1
Nieuwe eigenaar Newell Rubbermaid had geen boodschap aan Fries sentiment dat terugvoert naar 1865, alles waar Nooitgedagt op stond moest weg. Werknemers stonden te huilen bij de aanblik van containers vol spullen waar zij hun ziel en zaligheid in hadden gelegd. IJlst beefde van onbegrip.
rationeel
1
Het gelesteentjesgebouw – waar het lang geleden allemaal echt begon – staat nog overeind. Net als De Pijp en de levensgrote beitel op de rotonde aan de rand van het stadje, dat het tegenwoordig moet hebben van forensen en toeristen. De stichting Nooitgedagt IJlst – met het Houtmuseum waaraan René Diekstra zijn grote Nooitgedagt-verzameling in bruikleen heeft gegeven – zorgt ervoor dat de roemrijke geschiedenis nooit zal vervagen. En nu is er dus ook een heus boek.
rationeel
1
„Familiebedrijven als het onze gingen tot het gaatje om zolang mogelijk te overleven”, zegt Johan Nooitgedagt.
rationeel
1
„Ik zie hetzelfde bij de vissersfamilies van nu. Ordinair gezegd: ze eten nog liever hun eigen stront op dan dat ze de stekker eruit trekken.”
rationeel
1
Nooitgedacht werd ook voor 1900 al geplaagd door een paar warme winters. Het leidde er toe dat nogal wat Friezen verkasten naar naar andere delen van het land, of emigreerden, om nooit meer terug te keren.

Het artikel in de krant was verlucht met mooie foto's. 2 volle pagina's met daarin ook de aankondiging van het hierboven al aangekondigde boek, geschreven door een journaliste van de Telegraaf;)

Boek vol emotie

In haar boek Nooitgedagt, icoon van de Friese maakindustrie – dat volgende week uitkomt – beschrijft Telegraaf-journalist Yteke de Jong de geschiedenis van het IJlster familiebedrijf van oprichter Jan-baes Nooitgedagt in 1865 tot en met de laatste directeur Wieb Attema, die de fabriek in 2003 moest sluiten. Een verhaal vol sentimenten. Vooral 1965 werd een emotioneel jaar: uitgerekend tijdens de viering van het 100-jarig bestaan moest worden besloten om niet langer de vermaarde Nooitgedagt-schaatsen te fabriceren.
haas
1
www.ijsclubdekrieger.nl/

De ijsbaan is gesloten.

PS:Nooitgedacht in Vollenhove is opgericht op 24 januari 1933 en heeft op dit moment zo’n 110 leden. Hoogtepunt uit de historie was de organisatie van een hardrijderij in 1954, dus meer dan een halve eeuw geleden. Hieraan namen onder meer Saakje de Jong (Heerenveen) en Femmie Groen (Giethoorn) deel. Verder heeft de club twintig jaar lang een Noordwesthoekrit op de fiets georganiseerd. Nooitgedacht is betrokken bij de organisatie van twee toertochten, namelijk de Zwartemeer-Kadoelentocht en de Zwartemeer-Kadoelenrondetocht.

Verder is ijsclub Nooitgedacht, De Krieger betrokken bij de organisatie van de Overijsselse Merentocht.
38.987 Posts, Pagina: « 1 2 3 4 5 6 ... 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 ... 1946 1947 1948 1949 1950 » | Laatste
Aantal posts per pagina:  20 50 100 | Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met uw e-mailadres en wachtwoord.

Direct naar Forum

Markt vandaag

 AEX
882,63  +12,36  +1,42%  26 apr
 Germany40^ 18.177,90 +1,45%
 BEL 20 3.874,87 +0,44%
 Europe50^ 5.011,70 +0,10%
 US30^ 38.211,61 0,00%
 Nasd100^ 17.698,09 0,00%
 US500^ 5.095,29 0,00%
 Japan225^ 38.345,55 0,00%
 Gold spot 2.337,95 0,00%
 EUR/USD 1,0693 -0,34%
 WTI 83,64 0,00%
#/^ Index indications calculated real time, zie disclaimer

Stijgers

EBUSCO HOLDING +9,33%
NX FILTRATION +8,77%
ASMI +7,26%
Alfen N.V. +5,89%
PostNL +3,82%

Dalers

SIGNIFY NV -11,28%
Wereldhave -7,62%
AMG Critical ... -5,77%
IMCD -4,90%
ABN AMRO BANK... -4,19%

EU stocks, real time, by Cboe Europe Ltd.; Other, Euronext & US stocks by NYSE & Cboe BZX Exchange, 15 min. delayed
#/^ Index indications calculated real time, zie disclaimer, streaming powered by: Infront