voda schreef op 27 februari 2022 12:17:
Kabinet leek geld als water te hebben, dat is nu wel anders
ONDER POLITICI
Elke week schrijft politiek verslaggever Hans van Soest over wat er speelt in Den Haag in Onder Politici. Deze week: het regeerakkoord lijkt nu al achterhaald.
Hans van Soest < 27-02-22, 12:00
Bij het afleggen van de regeringsverklaring zag het er nog zo rooskleurig uit. Premier Mark Rutte waarschuwde weliswaar voor ‘de acute dreiging rond Rusland en Oekraïne’, maar het kabinet zou veel binnenlandse problemen aanpakken, van armoede tot de woningmarkt. En dat kon, zei Rutte: ,,Gelukkig verkeren we in financieel-economische omstandigheden die het mogelijk maken te investeren.’’
Lees ook
Iedereen die al wat langer in Den Haag rondloopt, kent voorbeelden van schreeuwpartijen of huilbuien
MeToo of andere problemen? De regeringsambtenaar is de Haagse oplossing voor alles
Een maand later is er veel veranderd. Tegenvallers stapelen zich op. Nederland krijgt 1,3 miljard euro minder uit het Europese coronaherstelfonds. Ook dreigt Nederland 1,1 miljard euro meer te moeten afdragen aan Brussel voor de Europese klimaatplannen. En dat zijn alleen nog incidentele tegenvallers.
Afspraken herzien
De Eerste Kamer ondermijnde deze week de hele financiële onderbouwing van het regeerakkoord. De voltallige oppositie nam moties aan die het kabinet dwingen om afspraken te herzien. Zo moet de AOW van de Senaat verplicht meestijgen met de voorgenomen ophoging van het minimumloon. Kosten: 2,4 miljard euro per jaar. Een voorgenomen bezuiniging van 0,5 miljard euro in de jeugdzorg moet van tafel. De bevriezing van de kinderbijslag moet worden ingetrokken (100 miljoen euro). En er moet meer geld komen om studenten te compenseren voor het leenstelsel.
‘Oei, dat is wel een duur bonnetje’, dacht Rutte. Weliswaar komt er volgend jaar een nieuwe Eerste Kamer, maar de peilingen geven de coalitie weinig hoop dat ze daar daarna wél een meerderheid heeft.
De opstelling van de oppositie ergert bewindspersonen. Gratis geld uitdelen kan iedereen, moppert een minister. Zelfs de altijd op financiële degelijkheid hamerende SGP stemde voor de moties. ,,Wij zijn niet verplicht met alternatieven te komen waar dat geld vandaan moet komen’’, zegt SGP-fractievoorzitter Peter Schalk. ,,Het kabinet heeft mogelijkheden genoeg om de begroting voor de komende jaren aan te passen. Het kabinet weet nu: als ze haar plannen niet verandert, krijgen die geen meerderheid. Blijkbaar heeft dit kabinet overal geld voor. Besteed dat geld dan ook aan de punten waar de Eerste Kamer de vinger bij legt.’’
We hebben al de randen opgezocht en daarmee de grens bereikt van wat we acceptabel achten om uit te geven
Sigrid Kaag, minister van Financiën
Economische groei krijgt klappen
Maar er is niet meer overal geld voor. Alle partijen eisten eerder al dat het kabinet meer doet voor burgers die kampen met hoge energierekeningen en snel oplopende inflatie. En die stijgen nu allebei nog harder door de oorlog in Oekraïne. De prijs voor olie en aardgas steeg naar recordhoogte.
En ook de economische groei krijgt klappen: economen van de Rabobank becijferden dat de sancties tegen Rusland ons 1100 euro per Nederlander kunnen kosten.Minister Sigrid Kaag van Financiën zei woensdag dat dit kabinet zich zal houden aan de regel dat het financieringstekort niet hoger dan 3 procent mag zijn. Daar zaten we vóór alle tegenvallers al bijna aan, berekende het CPB. Door de opstelling van de oppositie, de wens om de koopkracht te repareren en de oorlog in Oekraïne dreigt dat tekort over die grens heen te schieten. Regeringspartijen willen dat niet, want dan schuift de rekening naar onze kinderen. Kaag: ,,We hebben al de randen opgezocht en daarmee de grens bereikt van wat we acceptabel achten om uit te geven.’’
En zo lijkt het regeerakkoord na twee maanden al achterhaald.
Coalitieakkoord openbreken en bezuinigen
Volgens betrokkenen onderhandelt de coalitie nog niet over een oplossing. Iedereen wacht eerst de nieuwe prognoses van het CPB af. Die komen in maart. Maar achter de schermen nemen regeringspartijen alvast positie in. De VVD wil desnoods het coalitieakkoord alweer openbreken en bezuinigen. Regeringspartner D66 wil hoe dan ook vasthouden aan de miljardeninvesteringen in bijvoorbeeld klimaat. De ChristenUnie zou het niet erg vinden als de bezuiniging op de jeugdzorg alsnog van tafel ging en als er wordt heronderhandeld heeft het CDA ook nog wel wensen.
Niet alleen in de Eerste Kamer, ook in de Tweede Kamer ruikt de oppositie kansen en dringt er op aan dat het regeerakkoord deels over gaat. PvdA’er Henk Nijboer hield Kaag voor dat het kabinet financieel klem zit: je aan de financiële afspraken houden én iets doen aan koopkrachtreparatie ‘terwijl er een lijst tegenvallers is waar je beroerd van wordt’. ,,Dat gaat niet samen.’’ Er klonk wat leedvermaak in door.
www.ad.nl/politiek/kabinet-leek-geld-...