-vervolg-
...
Vluchtroutes aanleggen
Een gelijkaardige maar minder radicale strategie is een vluchtroute aanleggen voor als het misloopt in China. Apple is al een tijdje zijn productie voor een deel aan het verschuiven naar het zuiden van India. Ook Intel is het design en de productie van chips van China naar India aan het overbrengen.
Het maakt dat vorig jaar een recordaantal van 11 procent van de Europese bedrijven activiteiten uit China heeft teruggetrokken. Vaak gaat het maar om een deel van de fabrieken. De strategie is vooral bedoeld om de aanvoerketen bestendiger te maken, terwijl vroeger de focus lag op marktaandeel winnen in China.
We merken dat Vlaamse bedrijven hun Chinastrategie aanpassen', zegt Joy Donné van FIT. 'Ze bouwen hun afhankelijkheid van China af vanwege de lange en breekbare aanvoerlijnen. De pandemie maakte de risico’s daarvan tastbaar. Ze zoeken vaker suppliers in Europa als alternatief voor China.'
Een op de tien Europese bedrijven in China heeft de voorbije vijf jaar het Aziatische hoofdkantoor uit China weggetrokken. In de helft van de gevallen verhuisden de bedrijven naar Singapore of Maleisië. Sommigen zaten strategisch al met een voet in China en met een erbuiten.
Het land is een belangrijke groeimarkt voor de chipspecialist Melexis, omdat elektrische auto's veel chips bevatten. 'Maar onze toeleveringsketen bevindt zich grotendeels buiten China en Taiwan. We worden niet beïnvloed door de uitvoerbeperkingen', zegt Vincent Hiligsmann, die verantwoordelijk is voor strategie en innovatie bij het bedrijf.
'We zijn ons echter bewust dat de situatie kan veranderen en dat de innovatie in de halfgeleiderindustrie groeit en sterker wordt in China. We zijn voorbereid op verschillende scenario’s en we zien de Chinese innovaties als een kans om ons scherp te houden.'
Silo's bouwen
Een derde manier om het geopolitieke risico af te dekken is internationale handel vermijden. Dat is de strategie die de verzekeraar Ageas volgt. 'We hebben een solide lokale partner in China die we ondersteunen met onze expertise. Verder is er geen relatie met onze business in andere landen', zegt Hans De Cuyper, de CEO van Ageas.
Hij ziet net steun in het politieke beleid van Peking, omdat het de ambitie is de economie minder te laten draaien op export en meer op binnenlandse consumptie. Daar komt bij dat de bevolking er vergrijst en de sociale zekerheid niet is uitgebouwd zoals bij ons, waardoor pensioenproducten en levensverzekeringen hoog op de agenda staan.
Van de Europese bedrijven in China zeggen acht op de tien aparte lokale aanvoerkanalen te hebben, die losstaan van wat ze elders ter wereld doen. Drie op de vier hebben ook alle IT en dataopslag over de Chinese activiteiten losgekoppeld en geïsoleerd in het land.
Begin deze week meldde de Britse zakenkrant Financial Times dat het farmabedrijf AstraZeneca overweegt zijn Chinese activiteiten in een aparte onderneming onder te brengen. Dat zou helpen om Chinese innovatiesubsidies te krijgen en mogelijk ook snellere goedkeuringen voor geneesmiddelen die in China zijn ontwikkeld.
Andere bedrijven herbekijken hun operaties op een strategische manier. Waar voordien elke fabriek zich specialiseerde in één product voor de wereldmarkt, wordt nu geografischer nagedacht. Alles voor de Chinese markt wordt in China gemaakt. Alles voor elders, daarbuiten.
‘Dat gebeurt onder druk van de lokale wetgeving’, zegt softwareondernemer en Chinakenner Pascal Coppens. ‘Om succesvol te zijn in China zal je lokaal sterk moeten zijn. Alleen die bedrijven zullen omarmd worden door de Chinese markt. Wie nu minder succesvol is, vertrekt wellicht. Wie zich aanpast, wint.’
Blijven
Hoe groot de zorgen ook mogen zijn, voor veel bedrijven blijft China nog altijd te groot om te negeren. De Kortrijkse beeldtechnologiegroep Barco ziet er nog altijd veel kansen. Precieze cijfers ontbreken, maar het land is veruit het belangrijkste in de regio Azië-Pacific, die vorig jaar 21 procent van de groepsomzet uitmaakte.
Barco blijft er ook investeren. Een fabriek voor de medische markt is al in gebruik sinds begin dit jaar, een tweede voor de entertainmentmarkt is in aanbouw. Die fabrieken zijn in de eerste plaats gericht op de lokale Chinese markt, maar in tweede instantie ook op de rest van de wereld.
Over eventuele veiligheidsmaatregelen voor de technologie wil Barco geen commentaar kwijt. Maar die zijn wel een must, zegt Bart Horsten van Horsten International, een consultancybedrijf dat Belgische bedrijven sinds de jaren 90 de weg toont in China. Hij ziet de interesse van bedrijven om te ondernemen in China niet afnemen. ‘Er komen misschien wel minder mensen bij ons aankloppen voor hulp op de Chinese markt, maar wie komt, meent het. Die heeft zijn huiswerk goed gemaakt, en dat is nodig.’
Horsten benadrukt het potentieel van China. ‘Het blijft nu eenmaal de tweede economie van de wereld. Je laat een enorm potentieel liggen als je daar niet aanwezig bent. Maar je moet wel opletten en niet naïef zijn. Chinezen zijn extreem opportunistisch en pragmatisch. Het belangrijkste is dat je de controle behoudt.'