Met dank aan...
To deflate or not to deflate
Het D-woord waart weer rond in Europa. Ja inderdaad, het weer zit momenteel ook in een D-pressie, maar dat zal de financiële markten een zorg wezen. D-flatie (excuses aan de taalpuristen) lijkt echter zo langzamerhand in delen van de Eurozone vaste voet aan de grond te hebben gekregen. Voor de ECB is dit een belangrijke motivatie voor haar ruimhartige monetaire beleid, dus blijkbaar is deflatie een grote bedreiging voor de waarde (=koopkracht) van de Euro.
Maar, hoor ik u denken, dalende prijzen is toch hetzelfde als een stijgende waarde van geld (de Euro)? Dat dacht ik nou ook, maar blijkbaar zien we dat verkeerd. Want de ECB houdt zich toch wel aan haar mandaat? Dat mandaat spreekt namelijk alleen over het bewaken van de waarde van de Euro en zegt niets over het aanjagen van de economische groei (zoals in de VS). Maar goed, als je maar lang genoeg oorzaak en gevolg aan elkaar redeneert, dan kom je uiteindelijk altijd wel uit bij die waarde (van de Euro).
Feit is in ieder geval dat de motivatie voor het huidige beleid van de ECB, in belangrijke mate gevonden wordt in wat toch echt het tegenovergestelde lijkt van haar eigen mandaat. Laat het maar aan de Goldman Sachs spin-offs van deze wereld (in casu Draghi) over, om dit als 100% logisch aan u en mij te verkopen. Overigens ben ik zeker voorstander van het pragmatisch aanpakken van problemen, dus an sich zie ik dat van dat mandaat nog niet eens als onoverkomelijk. Meer zoiets als de politie die delen van de wet mag negeren (bijvoorbeeld de maximum snelheid) als dit nodig is om de bad guys te vangen. Dus als deflatie de ‘bad guy’ van onze economie is, dan mag sherif Draghi wat mij betreft alle economische revolvers gebruiken die hij tot z’n beschikking heeft.
Maar waarom is deflatie eigenlijk zo’n economisch spookbeeld? Persoonlijk vind ik het best een prettig idee om te weten dat ik morgen net iets meer van m’n geld kan kopen, dan vandaag. Wacht ik toch lekker even tot morgen.....en bam, daar gaat de economie!?!??? Hoezo, ik geef m’n geld toch gewoon uit? Alleen een dagje later. Een weekje....een maandje....een jaar. Hoe veel (of weinig) later het ook is, u verlaagt de V! M x V = P x T, denkt u daar nou toch alsjeblieft eens aan als u weer besluit dat u uw geld ook best morgen uit kan geven, die vermaledijde V. Want zoals Fischer ons meer dan 100 jaar geleden al leerde: de geldhoeveelheid (M) x de omloopsnelheid (V) = prijsniveau (P) x volume (T). Anders gezegd: als u minder snel uw geld uitgeeft, dan MOET de ECB wel zorgen voor groei van de geldhoeveelheid. Doet ze dat niet, dan dalen de prijzen (maar dat deden ze al, daarom gaf u immers minder snel uit) en/of daalt het aantal (volume) economische transacties. Samengevat: trager uitgeven den geld, leidt tot krimpende economische activiteiten.
En die economische activiteiten (het BBP), dat is de meetlat waarlangs wij bijvoorbeeld het begrotingstekort, of de staatsschuld, leggen. En zo valt alles op z’n plek: als u langer wacht met het uitgeven van uw doekoe, dan krimpt de economische meetlat. En heeft u daar dan persoonlijk ook last van? U kan immers nog steeds morgen meer van uw geld kopen dan vandaag; lang leve deflatie! Dat is maar de vraag. Ja, uw kassabon laat een lager bedrag zien, dat klopt. Maar die meetlat, krijgt u daar nog last van?
Mogelijk wel en dat kan op twee manieren. Ten eerste kan uw baas ook te maken krijgen met een lagere financiële bedrijfsomzet. En dat kan voor hem zomaar aanleiding zijn om een negatieve loonstijging voor te stellen. Nu is alles wel goedkoper, maar u heeft ook minder geld. En die nare hypothecaire lening, die daalt verdorie niet eens mee.
En dan is er nog iets. Die meetlat wordt o.a. gebruikt om begrotingstekort en staatsschuld in uit te drukken. Wat betekent dat als u minder uitgeeft, de portemonnee van de overheid mee-krimpt. Dat betekent belastingen omhoog, toelagen naar beneden, 23 oktober 2014 nog meer flitsportalen op onze tolsnelwegen etc. etc. En zo wordt deflatie uiteindelijk dus ook voor u (en mij) een heel vervelend verhaal.
En als u nou goed opgelet heeft, dan zijn het (buiten die scherp onderhandelende baas dan), toch weer die schulden die de ellende veroorzaken. Zonder schulden zou het eigenlijk weinig uitmaken of prijzen stijgen of dalen. Weliswaar loopt V wat terug, maar daar staat een dalende P tegenover. En dus merkt u daar weinig van als uw besteedbaar inkomen geen knauw krijgt van een relatief zwaarder wegende schuldenlast.
Maar goed, de schulden zijn er, dus moet deflatie voorkomen worden. Of u dus alsjeblieft allemaal direct uw geld uit wilt gaan geven!