benbelegger schreef op 29 maart 2022 21:35:
Uit Trouw
‘Grootste vliegtuigroof ooit’ door Rusland kost westerse leasebedrijven miljardenRusland neemt honderden vliegtuigen in beslag, nadat de eigenaren ervan, westerse leasemaatschappijen, het contract hadden opgezegd.
Hanne Obbink29 maart 2022, 15:35
Het hing al in de lucht sinds Rusland drie weken geleden met een wet kwam die het mogelijk maakt om vliegtuigen in beslag te nemen. En inderdaad, dat lijkt nu gebeurd te zijn. De eigenaren van honderden toestellen, westerse vliegtuigleasebedrijven, krijgen hun bezit voorlopig niet terug.
Het gaat om een kleine achthonderd van de toestellen waarmee Russische luchtvaartmaatschappijen rondvliegen. Die worden gehuurd, grotendeels van westerse leasebedrijven. Sancties van onder meer de Europese Unie verplichtten die leasebedrijven hun contracten met Aeroflot en andere Russische maatschappijen per 28 maart op te zeggen, afgelopen maandag dus. Maar de meeste toestellen blijven in Rusland; het land beschouwt ze nu als Russisch eigendom.
De schade voor de leasefirma’s is gigantisch: analisten schatten de waarde van de vliegtuigen op 10 à 13 miljard dollar. “Ik vrees dat we getuige zijn van de grootste vliegtuigroof in de geschiedenis van de internationale burgerluchtvaart", zei Volodimir Bilotkach, luchtvaartonderzoeker in Singapore (en van Oekraïense komaf), tegen persbureau Reuters.
Dubbele registratie
De in beslag genomen vliegtuigen kunnen alleen worden ingezet op binnenlandse vluchten. De meeste staan geregistreerd in Ierland of Bermuda, en daar zijn de luchtwaardigheidscertificaten van de vliegtuigen ingetrokken. Ze zouden daarom aan de grond moeten blijven, maar Rusland heeft een deel van de vliegtuigen inmiddels aan een Russische registratie geholpen.
“Die hebben nu dus een dubbele registratie, iets wat volgens internationaal recht absoluut niet mag”, zegt hoogleraar luchtrecht Pablo Mendes de Leon. “Alleen daarom al kunnen die toestellen het Russische luchtruim niet verlaten.”
Hoe lang deze manoeuvre de Russische luchtvaart helpt, is nog de vraag. Want als gevolg van de sancties komen ook vliegtuigonderdelen het land niet meer in. Niet rechtstreeks althans - het Russische ministerie van transport meldde twee weken geleden onderdelen te willen inkopen via China en andere Aziatische landen.
“Moeilijk te zeggen”, zegt Joris Melkert, luchtvaarttechnicus aan de TU Delft, op de vraag hoe lang het duurt voor onderdelengebrek de Russische luchtvaart gaat opbreken. “Als ze genoeg onderdelen op voorraad hebben, kunnen ze het nog even uitzingen. Of als ze toestellen gaan kannibaliseren: onderdelen uit het ene toestel halen om met het andere te kunnen vliegen. Iran hield het met een soortgelijke boycot lang vol, met steeds oudere rotzooi.”
Langdurige procedures
Gebrekkig onderhoud vermindert ook de waarde van de vliegtuigen in het geval dat de leasemaatschappijen hun eigendom toch nog terugkrijgen. Sommigen staan al klaar om naar hun verzekeringsmaatschappij te stappen. Dat kunnen langdurige procedures worden, zeggen insiders, vol rechtszaken tussen leasebedrijven en verzekeraars.
Het leasen van vliegtuigen is heel gewoon in de luchtvaart. Maatschappijen kunnen het voor de aankoop van vliegtuigen benodigde kapitaal vaak niet opbrengen of geven de voorkeur aan maandelijkse huur. Al met al bestaat de helft van de wereldwijde vloot uit leasevliegtuigen, zo'n 10 procent daarvan is Russisch. De meeste leasebedrijven overleven de inbeslagname van een deel van hun vliegtuigen wel, denken insiders.
78 door Russische maatschappijen geleasede vliegtuigen zijn trouwens aan inbeslagname ontkomen, meldde de Russische minister van transport vorige week. Die stonden al buiten Rusland en vlogen niet meer terug.