Directeur Van Tuyll van Serooskerken heeft opnieuw een andere verklaring dan haar collega’s bij Financiën. Ze verwijst in de eerder genoemde e-mail naar de media en de Tweede Kamer: ‘In april 2015 komt – door een onderzoek van RTL – miljoenenfraude met de KOT [kinderopvangtoeslag, red.] door samenspanning tussen ouders en gastouders hoog op de agenda van de TK [Tweede Kamer]. Het politieke debat gaat over het harder en meer aanpakken van fraude. De discussie tussen FIN [Financiën] en SZW over de eigen bijdrage en het proportioneel terugvorderen is hierdoor op de achtergrond geraakt.’
En wat schrijft de commissie-Donner in haar rapport?
Opnieuw kiest zij niet voor de lezing van Financiën, die duidelijk maakt dat het voorstel al eind januari is afgeschoten, ruim voor de ophef in april. De commissie opteert voor de versie van SZW en schrijft: ‘Achteraf bezien is hier [het voorstel, red.] weinig van terecht gekomen, omdat de politieke en maatschappelijke roep om fraudebestrijding steeds luider werd door nieuwe gevallen van fraude met toeslagen.’
De werkelijke reden dat het voorstel verzandde, heeft niets met fraude-actualiteiten te maken, zo is duidelijk sinds het verhoor van Lodewijk Asscher. De reden dat hij niet ingreep na signalen, verwoordt hij tegenover de Ondervragingscommissie als volgt: ‘Voor mijn gevoel was ik op dat moment al bezig om de problemen rond terugvorderingen aan te pakken, doordat we toen met de Kamer in gesprek waren over directe financiering [..]. Ik was bezig met het aanpakken van het probleem.’ Nergens refereert hij aan actualiteiten die beleidsinitiatieven naar de ‘achtergrond’ zou hebben gedrongen.
Eind 2014 had Asscher al besloten om het stelsel van kinderopvangtoeslag grondig te herzien, via een wetgevingstraject dat directe financiering heette. Dat zou, zoals Asscher zei, ook het probleem van de terugvorderingen oplossen. Daarom werden andere voorstellen niet opportuun geacht, zo beaamde topambtenaar Marcelis Boereboom van SZW in zijn verhoor.
Donner kent dat specifieke wetgevingstraject, want hij heeft als vicepresident van de Raad van State een vernietigend oordeel geveld over het wetsontwerp. In het rapport van de commissie-Donner staat echter geen verwijzing naar dit wetsvoorstel, noch naar het betreffende advies van de Raad van State.
De conclusies van de commissie-Donner, die gunstig uitvielen voor de Belastingdienst, voor Donners voormalige departement en voor de betrokken bewindslieden, zijn inmiddels volledig achterhaald.
Nu is het wachten op eventuele vervolgstappen van de Ondervragingscommissie en het Kamerdebat over haar rapport in januari. Er is gerede kans dat in de tussentijd weer nieuwe feiten opduiken. Volgens Kamerlid Renske Leijten (SP) is er meer aan de hand bij de Belastingdienst dan nu bekend is.
Haar conclusie: ‘Dit is nog lang niet over.’
Gerelateerde artikelen
Het uur van de waarheid slaat voor Lodewijk Asscher in de toeslagenaffaire