DeZwarteRidder schreef op 26 november 2021 09:15:
Golfstroom dreigt stil te vallen, met ijskoude gevolgen
De golfstroom dreigt stil te vallen. Met mogelijk verstrekkende gevolgen, ook voor Nederland dat zijn gematigde klimaat te danken heeft aan de golfstroom.
Willem Schoonen5 augustus 2021, 17:00
In de Atlantische oceaan trekt relatief warm oppervlaktewater van de evenaar naar de Noordpool, waar het afkoelt en zinkt (want koud water is zwaarder) om over de bodem weer terug te gaan naar de evenaar. De Atlantische oceaanstroming heet deze circulatie. En hij komt bij onze Europese kusten langs in de gedaante van de golfstroom, een continue stroom relatief warm water van zuid naar noord.
Circulatie naar een laag pitje
De oceaanstroming lijkt tijdloos, maar is dat bepaald niet. Er zijn in het verre verleden periodes geweest waarin deze circulatie naar een laag pitje ging. En dat lijkt nu weer te gebeuren. In het verleden kwam dat door natuurlijke fluctuaties, maar nu staat het te gebeuren door toedoen van de mens. Die veroorzaakt veranderingen in het klimaat die de oceaanstroming naar een kritisch punt brengen.
Door het broeikaseffect wordt het water in de oceanen warmer. Dat doet de circulatie al geen goed. Maar daar komt bij dat door de smelt van gletsjers en zeeijs rond de Noordpool meer zoetwater in de Atlantische oceaan komt. En toenemende neerslag door klimaatverandering zorgt voor nog een extra aanvoer van zoetwater vanaf land. Meer zoet water remt de motor van de golfstroom.
Dat de Atlantische oceaanstroming aan het verzwakken is, was bekend. Maar nu wordt duidelijk dat die in korte tijd kan omvallen. Dat blijkt uit nieuwe berekeningen die de Duitse klimatoloog Niklas Boers publiceert in vakblad Nature Climate Change. De berekeningen zijn gebouwd op een theorie die eerder werd ontwikkeld door onder anderen de Wageningse hoogleraar Marten Scheffer. Het is de theorie van kantelpunten, die je in alle hoeken kunt vinden, van ecologie en economie tot klimaat.
De rustende gedaante was er in de ijstijden
In het klimaat is de Atlantische oceaanstroming een van de kantelpunten. Uit onderzoek naar de geschiedenis van het klimaat op aarde is bekend dat deze oceaanstroming twee stabiele gedaantes heeft: een actieve en een rustende. De rustende gedaante was er in de ijstijden. De actieve gedaante is er nu. Omdat beide toestanden stabiel zijn, kan de oceaanstroming in relatief korte tijd – enkele eeuwen – omslaan van de ene naar de andere. Door klimaatverandering naderen we nu al dat omslagpunt, zegt Boers, en sneller dan in de klimaatmodellen is voorzien.
Of en wanneer dat omslagpunt wordt gepasseerd kan de klimatoloog niet zeggen, maar de instabiliteit die een omslag aankondigt is al een feit. Het stilvallen van de oceaanstroming zal gevolgen hebben voor weerpatronen over de hele wereld: in Europa zal het voornamelijk een nieuwe koude inluiden.
www.trouw.nl/wetenschap/golfstroom-dr...