De CO2-concentratie staat op het hoogste niveau in minstens twee miljoen jaar.
“Het is een garantie dat het erger wordt”, stelt co-auteur en klimaatonderzoeker Linda Mearns. “Ik zie werkelijk geen enkele plek op aarde waar het veilig is. Nergens om je te verschuilen.” Alleen drastische maatregelen, zoals een forse beperking van de uitstoot van broeikasgassen, kunnen nog voorkomen dat we te maken krijgen met extreme weersomstandigheden. “Code rood voor de mensheid”, schrijft de VN in het rapport. De bevindingen moeten de doodsklap zijn voor kolen, olie en gas, zegt VN-chef António Guterres in een eerste reactie.
Amper invloed zon en vulkanen
De CO2-concentratie staat op het hoogste niveau in minstens twee miljoen jaar en dat van methaan- en stikstofoxide in minstens 800.000 jaar. Die toegenomen concentraties hebben “waarschijnlijk” bijgedragen aan een opwarming van 1 à 2°C, terwijl andere menselijke factoren, hoofdzakelijk aerosolen, tegelijkertijd hebben bijgedragen tot een geschatte afkoeling tussen 0 en 1°C. De invloed van de zon en vulkanologische activiteit wordt in het rapport geschat op amper -0,1 tot +0,1°C.
“De menselijke activiteit heeft het klimaat doen opwarmen tot het hoogste niveau in minstens 2.000 jaar”, klinkt het in het rapport dat er komt acht jaar na het vorige. De uitstoot van broeikasgassen en de klimaatopwarming leiden tot de verzuring van de oceanen, smeltende gletsjers en zee-ijs, een stijging van de gemiddelde zeespiegel (+0,2 meter tussen 1911 en 2018), meer extreme weersomstandigheden, zoals hittegolven, cyclonen en droogtes, en een gemiddelde toename van de neerslag.
Op basis van de onderzoeken zijn vijf scenario’s gemaakt die elk een andere toekomst laten zien, afhankelijk van wanneer begonnen wordt met het terugdringen van broeikasgassen en in welke mate dat dan gebeurt. Politici kunnen die scenario’s gebruiken om keuzes te maken. Enkel in het allerbeste scenario zou de opwarming van de aarde nog beperkt kunnen worden tot 1,6 graad tegen 2050, en daarna met 1,4 graad op langere termijn.
Het rapport zal ook precies vertellen hoeveel extra broeikasgassen de atmosfeer aan kan, voordat het streven van het klimaatakkoord van Parijs naar een opwarming van de aarde met niet meer dan 1,5 graad, niet meer haalbaar is.