Plan Omtzigt krijgt vorm: hij wil niet grootste partij worden
Of Pieter Omtzigt met een eigen partij gaat meedoen aan de verkiezingen, is nog de vraag. Maar het plan voor áls hij dat doet, krijgt vorm: Omtzigt wil niet dat zijn partij de grootste wordt.
Tobias den Hartog 02-08-23, 13:47 Laatste update: 14:53
Volgens ingewijden wil Omtzigt zijn (eventuele) partij ‘rustig opbouwen’. ,,Dan is het beter niet meteen de grootste te worden”, aldus een betrokkene. Die kans is niet ondenkbaar: in een peiling van I&O wordt Omtzigt 46 zetels in het vooruitzicht gesteld. Daarmee zou hij de grootste fractie in de Tweede Kamer gaan leiden, maar dat wil Omtzigt nadrukkelijk niet.
Volgens zijn vertrouwelingen betekent dit, dat Omtzigt sowieso niet zelf premier zou worden, mocht hij toch de grootste worden. Maar vooral: dat hij ook niet voor de keuze wil komen te staan. Dat kan bijvoorbeeld door met slechts een beperkte kieslijst mee te doen aan de verkiezingen. Wie bijvoorbeeld maar tien namen indient bij de Kiesraad, kan ook maar maximaal tien zetels halen.
Ook is het een optie om niet overal op het stembiljet te gaan staan. Als een partij niet meedoet in een aantal kieskringen, daalt het aantal zetels dat deze kan behalen. Momenteel buigen zo’n vijf tot zes mensen rond Omtzigt zich over de plannen, allen verzameld rond ‘de broedende kip’, zoals een ingewijde het noemt.
Vakantie
Omtzigt zelf zou de knoop nog niet hebben doorgehakt: hij vertrekt dit weekeinde voor twee weken met vakantie. Pas daarna geeft hij duidelijkheid, zo kondigde hij dinsdagavond aan. ,,Het nemen van een doordacht besluit en het uitstippelen van een pad kost meer tijd dan gedacht”, schreef hij op Twitter. ,,Ik ga eerst op vakantie met mijn gezin en koppel even helemaal af.”
Omtzigt komt rond 20 augustus terug van vakantie. Hij heeft hij dan nog 8 dagen om een partijnaam op te geven bij de Kiesraad. Nog iets later, op 9 oktober, moet hij de namen van kandidaat-Kamerleden doorgeven.
Volgens CDA’ers is het team rond Omtzigt wil bezig met eventuele kandidaten. Zowel huidige CDA’ers als voormalige partijgenoten wordt gevraagd of ze ‘willen meedoen aan een beweging’ die mee kan doen bij de Tweede Kamerverkiezingen.
Hints
Omtzigt zelf hint er geregeld op dat die eigen beweging, een eigen partij, er gaat komen. Zo tweette hij dat hij wil blijven samenwerken ‘met alle partijen om mijn ideeën en idealen voor Nederland te verwezenlijken’. Dat lijken niet de woorden van iemand die de Kamer vaarwel gaat zeggen. En eerder al, eind juni, liet Omtzigt weten dat hij mee wil doen aan een parlementaire enquête over het coronabeleid. ,,Mits de verhoren ná de verkiezingen zijn.” Ofwel: Omtzigt moet dan herkozen zijn, anders is dat helemaal niet mogelijk.
Een andere route voor Omtzigt, bijvoorbeeld door aansluiting te zoeken bij het CDA, wees hij resoluut van de hand. Zijn oude partij, die hij na ruzie en met veel rancune verliet, ondernam recent een uiterste poging om hem terug te krijgen. Maar die aanvankelijk geheime operatie, waarbij Omtzigt ruim baan en excuses werd beloofd, liep op niets uit. ,,Dat boek blijft dit”, aldus Omtzigt. Ook van de flirts van BBB-leider Caroline van der Plas en van JA21 om hem een rol in die partijen te geven, wilde Omtzigt niets weten.
Potentie
Wat rest is het potentieel voor een eigen partij. Volgens onderzoeksbureau I&O Research zou Omtzigts nog niet bestaande partij dus weleens 46 zetels kunnen halen in november. In andere peilingen ligt dat aantal overigens lager, maar maakt Omtzigt ook kans om de grootste te worden. Die winst haalt hij bij zo’n beetje alle andere partijen weg, van links tot rechts. Maar vooral CDA, BBB en SP zouden last hebben van Omtzigts deelname.
Bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen in 2021 behaalde hij al ruim 342.000 voorkeurstemmen. Daarmee was hij in zijn eentje goed voor vijf van de vijftien Kamerzetels die het CDA haalde. En daar komt bij dat er al een beetje startkapitaal is. Een groep vertrouwelingen hebben ruim twee ton opgehaald aan donaties. Deze het ’Steunfonds Groep Omtzigt’ sprokkelde het bij elkaar via kleine donaties van burgers, van maximaal 1000 euro per persoon.
Het zijn allemaal overwegingen die Omtzigt meeneemt naar zijn vakantieadres. Maar wat zijn keuze ook wordt: een grof plan om op eigen houtje mee te gaan doen aan de verkiezingen ligt er bij thuiskomst wel.