theo1 schreef op 21 augustus 2012 19:38:
Om even open kaart te spelen nog eens mijn visie op het hele gebeuren, inclusief oplossing. Voor de duidelijkheid, ik ben
niet Alexander Sassen van Elsloo. Ik ben maar een gewone jongen die wel eens nadenkt over deze materie.
Het probleemVolgens mij zijn er 3 problemen die met elkaar verweven zijn:
1- Vooral Zuid Europese landen, maar eigenlijk alle Europese landen hebben te veel schulden.
2- Zuid Europese landen hebben te weinig concurrentiekracht, zeker tov Duitsland. Zolang dit niet is opgelost, heeft het geen zin schulden te saneren. Er zullen immers zeker nieuwe schulden worden opgebouwd.
3- De traditionele uitwegen zijn afgesneden en de Zuid Europese landen hebben niet de tijd, de middelen en de wil om in klonen van Duitsland te veranderen.
ad 1: Zuid Europese landen hebben altijd relatief hoge schulden gehad. Maar door invoering van de euro is de rente op die schulden veel lager geworden. Voor veel landen was dat een halvering van de rente. Als de rente op je schuld halveert, kun je de schuld laten verdubbelen met gelijke maandlasten. Veel regeringen waren naïef genoeg om zich te laten verleiden tot dit soort cashflowmanagement en hun landen zijn daardoor zeer kwetsbaar geworden voor rentestijgingen. Die rekening krijgen ze nu gepresenteerd.
2- De lagere rente en de koersen waarvoor hun munten in de euro opgingen, hebben in Zuid Europa de koopkracht sneller laten stijgen dan de productiviteit. De import werd ook veel goedkoper. Daardoor is de eigen industrie niet meer concurrerend. De euro heeft ook de inflatie doen afnemen, maar de loonstijgingen zijn gewoon doorgegaan. In Duitsland zijn al die tijd de loonkosten per eenheid productie gelijk gebleven (de hereniging speelde daarin ook een rol, de Oostduitsers waren goedkoper), in Zuid Europa zijn die sterk gestegen. De euro zorgt ervoor dat Duitsland binnen de eurozone te goedkoop is en minder productieve landen te duur.
ad 3: vroeger zouden Zuid Europese landen deze problemen aanpakken door de inflatie wat hoger te laten oplopen, de munt te devalueren en de eigen industrie te beschermen met protectionistisch beleid. Dat mag allemaal niet meer van Brussel. Maar er is ook geen kapitaal voor de investeringen die nodig zijn om de industrie aan te passen aan de nieuwe omstandigheden. Dus de industrie gaat kapot.
De oplossingHet voordeel van de euro is stabiliteit die goed is voor de handel plus een groter valutagebied die voordelig is voor handel met de rest van de wereld. Het nadeel is de identieke rente en valutakoers die Duitsland te goedkoop maakt Zuid Europa te duur. De truc is dus om iets te bedenken dat het voordeel in stand houdt, maar het nadeel vermijdt. Ik denk dat het volgende systeem zou kunnen werken:
a- ieder land krijgt voor binnenlands gebruik zijn eigen munt.
b- de koersen van die munten worden tussen herzieningen stabiel gehouden, desnoods door interventies door centrale banken.
c- de koersen worden ieder jaar herzien naar hun echte marktwaarde. Die is te berekenen uit renteverschillen op identieke staatsobligaties.
d- voor betalingsverkeer met de rest van de wereld blijft de euro bestaan als een mandje van Europese munten. Dit mandje wordt ook ieder jaar herzien. Als de peseta devalueert, komen er meer pesetas in de euro. De euro is er alleen voor transacties, het is niet mogelijk voor Europese ingezetenen om rekeningen in euro aan te houden.
e- voor bestaande onhoudbare schulden is een oplossing nodig. Een saneringsronde zal wel onvermijdelijk zijn.
f- de ECB heeft eigenlijk geen functie meer en kan worden opgeheven. Hooguit kan een klein rekenbureautje blijven bestaan om de jaarlijkse herzieningen voor te bereiden.
Nu zullen oudere lezers denken: maar Theo, dat lijkt wel heel erg op het oude EMS en de euro is er nu juist mede omdat het EMS indertijd instortte. Ja, dat klopt. Alleen het grote verschil is de jaarlijkse herziening. Het EMS hield alle koersen constant, devaluaties en revaluaties waren alleen op ad hoc basis mogelijk in geval van nood en daar was dan een Europese top voor nodig. Een devaluatie voelde als een nederlaag, "serieuze" landen vermeden dat als de pest. Ik institutionaliseer devaluaties en revaluaties in een voorspelbaar proces, zonder stigma. Het doel is om de handel te faciliteren en tegelijk recht te doen aan de verschillen binnen Europa.
Hoe uitvoerbaar is dit alles?In principe heel gemakkelijk: als je een euro kunt invoeren kun je ook een gulden invoeren. Goedkoop zal het niet zijn, maar zeker niet onmogelijk. En het licht blijft gewoon branden, daar ben ik van overtuigd. Maar ik heb niet de illusie dat het gaat gebeuren. Te veel mensen hebben van de euro hun levenswerk en hun carrière gemaakt. Die moeten eerst allemaal weg van posities met invloed en die tijd hebben we niet. Ik ben heel somber als het om de euro gaat. Gelukkig hebben we nog altijd een sterk bedrijfsleven dat niet voor zijn voortbestaan afhankelijk is van de euro.